Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst!*

14 maart 2022

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Jan Mans – burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp – werd in 2000 overvallen toen opeens een legertje ambtenaren van VWS op de stoep stond in het gemeentehuis van Enschede en hem aangaf dat een informatie- en adviescentrum zou worden opgestart.

Dit onverwachte activisme vanuit het ministerie was een rechtstreeks gevolg van de parlementaire enquêtecommissie Bijlmerramp (rapport verscheen in 1999) die vaststelde dat indertijd in 1992 een goede gecoördineerde informatievoorziening ontbrak. De toenmalige minister (mevrouw Borst) moest bijna aftreden en had in 2000 haar lesje geleerd.

De kern van een IAC is dat het uitgaat van de één loketfunctie. Een slachtoffer van een calamiteit of andere directe betrokkene dient niet steeds van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Er wordt fysiek dan wel virtueel één plaats gecreëerd waar deze persoon terecht kan. Achter dat ene loket zijn dat verschillende hulp- en ondersteuningsfuncties (over onderdak en wonen, over werk en uitkering, over medische en psychosociale zorg, e.v.) verenigd. Het zal duidelijk zijn dat bij een ’klassieke’ ramp die zich op één plaats voltrekt, het organiseren van een IAC nog betrekkelijk eenvoudig is. De nabestaanden van MH-17 woonden door het gehele land en toen is dan er ook voor gekozen een digitaal centrum in te richten.

Bij de coronacrisis zagen wij wel vele plekken waar mensen informatie konden verkrijgen (Infoportalen) maar lang niet iedereen was op de hoogte van al deze – veelal gescheiden – informatie- en adviespunten.

In deze Oekraïne-situatie is het zeker ook ingewikkeld hoe je dat het beste kan organiseren; we zien al vele initiatieven en coördinatiepunten. Op landelijk niveau lijkt met het Knooppunt Coördinatie en Informatie Oekraïne (KCIO) een centrale actor in de maak die zowel de professionals als de burgers kan ondersteunen. Daarvoor is het nodig dat dit punt (of een ander) wel het landelijk aangewezen centrale punt wordt met een duidelijk budget, mandaat en bevoegdheden.

Al zal dit de duidelijkheid en communicatie landelijk aanmerkelijk kunnen bevorderen, hiermee zijn we er zeker nog niet. In een fors aantal steden (naar schatting zo’n 50-75, maar ook denkbaar is dat alle gemeenten een apart herkenbaar loket inrichten) zal ook een fysiek IAC ingericht moeten worden. Een plek waar Oekraïners (en mogelijk straks ook Russen) maar ook de eigen inwoners in de regio terecht kunnen voor informatie en advies.

Menno van Duin, lector Crisisbeheersing



* Michel Duckers, Marleen Kraaij, IJle Stelstra, Maaike van Dam en Vina Wijkhuijs dank voor het meelezen

Lees ook

11-04-2022
NIPV en Stichting Salvage bundelen data krachten

Data verrijking levert meer inzicht op voor brandveiligheid en brandpreventie.

31-03-2022
Werken aan een toekomstbestendige brandweer in Europa met het Officer Development Program (ODP)

Het doel van ODP is om leiders van de brandweer zich te laten buigen over strategische vraagstukken die van belang zijn voor de brandweer in Europa, nu en in de toekomst.

31-03-2022
LEC Industriële Veiligheid uit de startblokken

De onthulling van het nieuwe logo en de nieuwe huisstijl markeerde tijdens de netwerkdag op donderdag 17 maart de start van het LEC Industriële Veiligheid, kortweg LEC IV.

30-03-2022
NIPV tijdelijk geassocieerd lid Vereniging Hogescholen

Op dinsdag 29 maart is het memorandum van overeenstemming getekend tussen de Vereniging Hogescholen (VH) en Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV).

22-03-2022
Blog: Loftrompet voor het Rode Kruis

Van nuffig imago naar professionele organisatie: Rode Kruis speelt na jaren weer een rol van betekenis.

14-03-2022
Blog: Zowel één landelijk als lokale steunpunten gewenst

Voorkom dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd.

10-03-2022
Blog: Haal niet je eigen Oekraïner(s)…

De eerste fase na een ramp wordt wel de ‘honeymoon phase’ genoemd. Er is een roze wolk waarin velen goed willen doen. Maar doen we dan wel het goede?

07-03-2022
Blog: Opvang in plaats van noodopvang!

“Een andere mindset is noodzakelijk, leren van het verleden”, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

04-03-2022
Blog: Het OVV-rapport vraagt ook om zelfreflectie van media en ‘talking heads’

“Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat. De Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam met het rapport over de eerste golf van de coronacrisis inclusief de aanloop naar de pandemie”, schrijft lector Menno van Duin.