Blog: Dilemma’s rond de USAR-teams

9 februari 2023

De waarde van het hulpteam ter plaatse is aanmerkelijk groter dan alleen het redden van slachtoffers, blogt lector Crisisbeheersing Menno van Duin.

Hulpverleners bij aardbeving Turkije

Na iedere aardbeving of andere situatie met instortingen komen vanuit de gehele wereld USAR-teams naar de plaats des onheils om reddingswerkzaamheden te verrichten. Als het aantal uitzendingen van deze teams wordt afgezet tegen het aantal succesvolle reddingen zou hier beter gestopt kunnen worden. Het aantal reddingen is vrijwel altijd zeer gering en veelvuldig wordt er niemand levend uit het puin gehaald.

Cru gezegd zou dat geld dus beter uitgegeven kunnen worden door het totaal van alle kosten gewoon over te maken naar het betreffende land c.q. betrokken NGO’s. Daarbij moet niet vergeten worden dat (sommige van) deze teams ter plaatse ook weer gebruik maken van schaarse middelen (bijvoorbeeld auto’s en voedsel).

Toch is deze redenering veel te eenzijdig en zijn er zeker diverse redenen te noemen waarom het sturen van deze – veel aandachttrekkende – hulpteams ook nuttig kan zijn. Het is soms een waardevol politiek gebaar dat ook weer kan aanzetten de banden met het betreffende land te versterken. Het helpt soms mee om het thuisland van dat team bewust te maken van de ernst van de situatie (hetgeen de giften soms doet toenemen).

Verder is de waarde van de teams ter plaatse altijd beduidend groter dan alleen het redden van personen. Ook het onder het puin vandaan halen van overledenen heeft voor de nabestaanden grote waarde. Duidelijkheid is over het algemeen beter dan lange onzekerheid. Daarnaast brengen deze teams vaak enige structuur ter plaatse in de hulpverlening en de reddingswerkzaamheden. Bij elkaar wordt over het algemeen de inzet van deze teams ter plaatse zeer gewaardeerd en ook dat is het nodige waard.

Dat er deze keer daadwerkelijk mensen (al zo’n 10) zijn gered is zeer uitzonderlijk en geeft ook aan dat dit keer men ook echt snel ter plaatse was. In het verleden ging er soms erg veel tijd overheen alvorens toestemming e.d. was verleend om naar het gebied te vertrekken en werd bij aankomst ook nog veel tijd verloren.

Ten slotte is ons Nederlandse USAR-team inmiddels zo ervaren en getraind dat het ook in eigen land prima inzetbaar is – ook voor andere klussen dan de primaire werkzaamheden. Ook hiervoor zijn soms nog net te veel drempels.

Menno van Duin
lector Crisisbeheersing

Lees ook

29-09-2025
NEN-norm redgereedschap vernieuwd

In de nieuwe norm NEN-EN 13204 is nu ook accu-aangedreven gereedschap meegenomen. “Een papieren waarborg dat ze werken met goed gereedschap.”

28-09-2025
“We ontwikkelen de flexibele en praktijkgerichte CaCo-opleiding met het veld”

De calamiteitencoördinator (CaCo) speelt een cruciale rol in de meldkamer. Om professionals hierop optimaal voor te bereiden, werkt het NIPV continu aan een vernieuwende en flexibele CaCo-opleiding.

25-09-2025
Derde leergang OvD van start

“Het is een extra leergang die tegemoetkomt aan de vraag vanuit het werkveld”, zegt Luigi Bellu, teamleider Vakbekwaamheid Veiligheidsregio Zeeland.

24-09-2025
Catalaanse aanpak van natuurbrandbeheersing biedt lessen voor Nederland

“De Catalaanse aanpak kan Nederland helpen bij de verdere ontwikkeling van ‘slimme repressie’”, vertelt onderzoeker Brian Verhoeven.

24-09-2025
Blog: Sociale wetenschappers rukken op in de crisisaanpak: The Exceptional Eight

Bij een ramp denken we aan brandweer, politie en artsen. Maar sociale wetenschappers? Toch groeit hun rol in de crisisaanpak razendsnel, blogt Michel Dückers.

23-09-2025
Scenariodenken wint terrein in crisisbeheersing

Het nieuwe rapport ‘Scenariodenken in crisisbeheersing’ biedt inzicht in hoe scenariodenken wordt toegepast door de veiligheidsregio’s en wat de meerwaarde is in de praktijk.

23-09-2025
Handboek Brandbeveiligingsinstallaties geactualiseerd

Ontwikkelingen zoals de invoering van de Omgevingswet, de opkomst van modulair bouwen, de verduurzaming en de energietransitie waren de aanleiding om het handboek te actualiseren.

22-09-2025
Toenemend gebruik elektrische en waterstofmachines brengt nieuwe brandrisico’s met zich mee

De maatregelen om de veiligheidsrisico’s te beheersen staan in twee infographics. Twee andere infographics geven een handelingsperspectief voor de incidentbestrijding van zero-emissiematerieel in bouw en logistiek.

17-09-2025
Terugblik cursus PGS 31: “Richtlijn is vaker van toepassing dan sommigen denken”

Docenten René de Bie en Jörgen van Trijp blikken terug op de train-de-trainercursussen die zij verzorgd hebben over de nieuwe PGS 31-richtlijn.