Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

21-10-2025
Blog: Team NIPV rijdt op waterstof naar de overwinning

Onderzoeker-adviseur Margreet Spoelstra blikt terug op de Waterstofchallenge: een reis van 24 uur, 1100 kilometer, en een flinke dosis teamspirit, innovatie en waterstofveiligheid.

20-10-2025
Brandveilig gedrag senioren belangrijk onderwerp tijdens event Risicobeheersing

Welke gedragsfactoren van kwetsbare personen in woon-zorggebouwen spelen een rol bij brandveilig gedrag? Dat onderzocht Margo Karemaker, onderzoeker bij het NIPV en spreker tijdens het event risicobeheersing op 5 november.

16-10-2025
Nieuwe onderwijsmodule technisch natuurbrandonderzoek 

“In drie dagen leren de deelnemers de techniek om in een verbrand natuurgebied het exacte ontstaansgebied vast te kunnen stellen. Ook leren ze te zoeken naar de eventueel nog aanwezige brandoorzaak”, vertelt Joost Ebus.

16-10-2025
IJle Stelstra vertrekt als algemeen directeur NIPV

Algemeen directeur IJle Stelstra verlaat per 31 oktober het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). Hij blijft actief binnen het veiligheidsdomein en maakt de overstap naar Instituut Clingendael, waar hij per 1 november start als Senior Associate Fellow.

15-10-2025
Informatiemanagement van groot belang bij uitbraak A-infectieziekte

Op 15 oktober 2025 tekenden de Landelijke Functie Opschaling Infectieziektebestrijding (LFI) van het RIVM en het NIPV de overeenkomst voor samenwerking binnen de Landelijke Voorziening Crisisbeheersing (LVCb).

15-10-2025
Politie bereidt zich voor op klimaatverandering: “We willen dat het niet bij onderzoek blijft, maar echt landt in de praktijk”

Onder leiding van Sara Jahfari bereidt de politie zich actief voor op de gevolgen van klimaatverandering. Met onderzoek en nieuwe samenwerking wil de politie zorgen dat kennis niet op de plank blijft liggen, maar écht wordt omgezet in actie.

15-10-2025
Waardevol en inspirerend event klimaatveiligheid 2025

Het event klimaatveiligheid op 25 september bracht experts, beleidsmakers en hulpdiensten bij de veiligheidsregio’s, overige overheden en crisispartners samen om de impact van de effecten van klimaatverandering stevig onder de loep te noemen. En met succes.

15-10-2025
Handreiking Veilige Klimaatadaptatie krijgt vervolg met praktisch werkdocument voor adviseurs veiligheidsregio’s

Dit nieuwe deel 2 zoomt concreet in op de praktijk: welke onderwerpen en maatregelen zijn belangrijk voor de advisering, en hoe breng je die in bij gemeenten, bedrijven of andere partners?

15-10-2025
#InDeSpotlight: Samen werken aan water: inzichten uit de themabijeenkomst klimaat in Oost-5

Op 30 september kwamen vertegenwoordigers van veiligheidsregio’s, gemeenten, waterschappen en de provincie samen voor de themabijeenkomst ‘Klimaat in Oost-5: wateroverlast’. Een ochtend vol ervaringen uit de praktijk, kennisdeling en gesprekken over wat we kunnen doen als het water stijgt. Martine Oostveen, Specialist Risicobeheersing en Seveso-inspecteur bij Veiligheidsregio IJsselland, was één van de organisatoren samen met directe collega Johan Kloppenburg.