Samenwerken in de lucht: helikopters en drones bestrijden natuurbranden slimmer
28 maart 2025
“Communicatie tussen teams van de brandweer en Defensie was een belangrijk leerdoel van de jaarlijkse oefening Fire bucket operations (FBO). Door beter samen te vliegen, met drones en helikopters, bestrijden we natuurbranden slimmer en sneller,” vertelt Christiaan Velthausz, teamleider FBO en coördinator tijdens de oefening.
“FBO is onderdeel van het landelijke brandweerspecialisme Natuurbrandbeheersing. Bij een grote of complexe natuurbrand kan een regio onze hulp inroepen. Dan helpen we met specialistische brandweerteams en blushelikopters van Defensie om de brand te blussen. Het NIPV faciliteerde onze oefening zodat we tijdens een daadwerkelijk incident beter samenwerken en vakbekwamer werken.”
Dynamische natuurbrand nabootsen
“Oefenen met FBO is altijd erg complex en vol verrassingen. Een natuurbrand is enorm dynamisch en afhankelijk van factoren zoals wind, vegetatie en de locatie van een waterdrop. Een scenario voor een oefening moet zo realistisch en dus zo dynamisch mogelijk zijn. We gebruiken hiervoor gekleurde beachvlaggen die we tijdens de oefening continu verplaatsen. Zo ensceneren we vuur zonder echt vuur te gebruiken.”
Niet zomaar water droppen
“Om te bepalen waar een blushelikopter water dropt, werken het Heli-team Brandweer, Team Digitale Verkenning (TDV) en het MAOT (Mobile Air Operations Team) van Defensie nauw samen. De On scene commander (OSC) van het Heli-team adviseert de precieze plek voor de waterdrop en de MAOT geeft dit door aan de helikopter. TDV zorgt voor de dronebeelden die inzicht geven in het verloop van de brand en waar het vuur het heetst is. Dit helpt om te bepalen waar een waterdrop het meest efficiënt is. Ook tekenen ze vluchtroutes in voor de teams op de grond.”
“Naast het team met drones werkt FBO ook samen met de Handcrew. Dit is een team van specialisten die in het veld te voet natuurbranden bestrijden. De laatste jaren zijn wij regelmatig samen ingezet om een belangrijke bijdrage te leveren aan de bestrijding van natuurbranden.”
Oefenen met de ‘home run’ voor eenheden in nood
“Een van de manoeuvres die we konden oefenen door het nabootsen van vuur zonder echt vuur te gebruiken, was een ‘home run’. Dit is een procedure die wordt gebruikt om een nooddrop uit te voeren. Dit wordt gedaan als een eenheid in het veld onverhoopt ingesloten raakt door het vuur. Dit kan ons eigen Heli-Team Brandweer zijn. Maar ook de Handcrew kan de Homerun-procedure starten. Roept de eenheid in het veld drie keer “home run!”, dan wordt de geplande drop zo snel mogelijk door de helikopter afgebroken. Het water dat onderweg is naar de brand wordt dan gebruikt om voor de eenheid in nood een vrije vluchtweg vrij te maken.”
“Deze procedure is best wel lastig, omdat we in korte tijd een nieuw doel en daarmee ook een nieuwe vliegroute voor de helikopter moeten bepalen. Het vergt dus een snelle en duidelijke communicatie om de drop op de juiste plek te krijgen. Op de derde oefendag hebben we de Homerun-procedure samen met de teamleiders van de Handcrew Overijssel geoefend.”
Onderlinge samenwerking en afstemming vergroten
“Een belangrijk doel van de FBO-oefening was om de samenwerking en afstemming tussen de verschillende teams te bevorderen. De home run oefenen was daar een onderdeel van. Als je weet wat de ander doet, kun je beter samenwerken en elkaars expertise benutten. Dit is belangrijk om te bepalen waar de drops moeten gebeuren, om samen te vliegen en om de veiligheid goed op elkaar af te stemmen. Zo werk je efficiënter, effectiever en veiliger.”
Landelijk de krachten bundelen
Het NIPV levert een belangrijke bijdrage aan natuurbrandveiligheid in Nederland. Hierbij staat een integrale aanpak centraal waarin onze 4 werkvelden (onderzoek, onderwijs, ondersteuning, informatie) elkaar versterken. Met praktijkgericht onderzoek, state of the art onderwijs, relevante informatie en ondersteuning op het gebied van natuurbrandveiligheid versterkt en verbindt het NIPV de veiligheidsregio’s, Rijk en andere crisispartners. Dit zorgt ervoor dat ons land beter voorbereid is op natuurbranden als gevolg van klimaatverandering.