Onderweg naar 18 miljoen hulpverleners: meer weerbaarheid en veerkracht in tijden van crises
17 april 2024
Het NIPV heeft een verkenning uitgevoerd naar het versterken van maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht in tijden van crises. Dit heeft geleid tot een aantal inzichten op het gebied van netwerkvorming, capaciteiten, slagkracht, bewustwording en kaderstelling binnen het totale landschap van crisisbeheersing.
Aanleiding voor deze verkenning, uitgevoerd door Paul Gelton (Strategisch Adviseur Versterken Crisisbeheersing) is het uitgangspunt dat een paraat en veerkrachtig Nederland niet alleen iets vraagt van de overheid, maar van de samenleving als geheel. Oplopende (geopolitieke) spanningen in de wereld, nieuwe soorten calamiteiten en verstoringen van onze infrastructuur – aangewakkerd door de klimaatverandering, energietransitie en datarevolutie – vragen de volledige kracht van de samenleving.
NIPV adviseert brede maatschappelijke netwerken te organiseren
Algemeen directeur IJle Stelstra: “Maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht wordt onder de noemer van civiele bescherming in veel omringende landen als eigenstandig geïntegreerd beleidsterrein in de volle breedte opgepakt. Ook niet-overheidspartijen variërend van bedrijfsleven tot vrijwilligers hebben veelal een plek in die stelsels. In Nederland zijn het beleid, de uitvoering en het toezicht onder de vlag van civiele bescherming weinig zichtbaar en versnipperd georganiseerd. Het NIPV adviseert brede maatschappelijke netwerken te organiseren rond maatschappelijke behoeften, in kaart te brengen wat nodig en beschikbaar is, en om slagkracht te organiseren. Overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers vormen hierin de partners die de civiele bescherming gaan versterken.”
Regelgevend kader voor heldere onderlinge verantwoordelijkheden
Netwerkpartners kunnen daarvoor zorgen als ze samen maatschappelijke behoeftescenario’s uitwerken, beter zicht krijgen op de beschikbaarheid van ieders capabilities en de inzet daarvan beter kunnen coördineren. Dit moet worden vastgelegd in maatschappelijke netwerkkaarten.
Daarnaast moet er gewerkt worden aan een passend regelgevend kader, om zo helderheid te creëren over de onderlinge verantwoordelijkheden. Verder zijn de weerbaarheid en veerkracht in de samenleving (in het Engels samen resilience genoemd) gebaat bij een gerichte risico- en crisiscommunicatie die dicht bij de belevingswereld van de burger staat en uitnodigt tot actie.
Bijdrage NIPV als verbinder en versterker
Stelstra: “In deze verkenning is bekeken welke maatschappelijke organisaties kunnen bijdragen aan een veerkrachtige samenleving vanuit hun doel/opgave of door hun mogelijkheid om burgers te activeren. In deze verkenning wordt ook beschreven op welke wijze er concrete invulling kan worden gegeven aan een samenwerking tussen iedere organisatie , de veiligheidsregio’s en het Rijk. Het NIPV ziet het als zijn verantwoordelijkheid om vanuit de eigen taakstelling een bijdrage te leveren aan de aanbevelingen op het gebied van netwerkvorming, inzicht, slagkracht, bewustwording en kaderstelling.”