label Informatiegestuurde veiligheid

“Met data Nederland veiliger maken: dat is onze droom”

5 november 2024

Op de website Kerncijfers Veiligheidsregio’s staan actuele cijfers over de veiligheidsregio’s op een aantal relevante thema’s. Onlangs is een dashboard met Kerncijfers Materieel toegevoegd. Ook heeft de website een nieuwe look-and-feel gekregen. Tijd voor een gesprek met Ron de Wit van Veiligheidsregio Twente, Steven van de Looij van Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland en Kim de Valk van het NIPV.

Brandweerauto's op straat bij een brand

“De samenleving stelt niet de vraag hoeveel brandweerwagens er in één regio zijn, die wil weten hoe het in Nederland zit. Dat lijkt simpel, maar om dat te automatiseren is best een opgave. Want wij zijn 25 organisaties met allemaal onze eigen informatiehuishouding en onze eigen data-definities.” Aan het woord is Ron de Wit. Hij is sectorhoofd Strategie, Informatie en Organisatie bij Veiligheidsregio Twente en plaatsvervangend commandant Brandweer. Verder is hij landelijk lid van de Vakraad Bedrijfsvoering van Brandweer Nederland die samen met het NIPV werkt aan het verbeteren van data. Samen met Steven van de Looij en Kim de Valk zit hij vandaag om tafel om de laatste puntjes op de i te zetten voordat de nieuwe homepage en de Kerncijfers Materieel van de website Kerncijfers Veiligheidsregio’s online gaan. “Als branche wil je up-to-date zijn: hoeveel brandweermensen zijn er in Nederland? Wat voor trends zien we daarin? Hoeveel brandweerauto’s zijn er? Hoeveel incidenten? Hoeveel woningbranden? Hoeveel incidenten met Nieuwjaar? Als je dat weet, kun je burgers informeren, kun je leren en kun je sturen.”

Grote stappen gezet in de afgelopen jaren

Steven van de Looij vult hem aan: “Een aantal jaar geleden hadden we zelfs nog ruim 400 gemeenten en evenzoveel brandweerkorpsen. Het enige wat we hadden afgesproken was de kleur rood, RAL 3000.” Van de Looij is Chief Information Officer bij Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland en voorzitter van de regiegroep Informatiegestuurde veiligheid. “Dus aan de buitenkant zagen we er hetzelfde uit, maar aan de binnenkant waren we versnipperd. Daardoor konden we nooit dingen op een slimme manier samendoen. Daar hebben we de laatste jaren grote stappen in gezet.”

Kim de Valk is senior data-analist en bij het NIPV verantwoordelijk voor de website Kerncijfers Veiligheidsregio’s. “Ik begon met de opdracht om de brandweerstatistieken van het CBS over te nemen, zo is het eerste dashboard ontstaan. Het was een heel traject om met de data vanuit de meldkamers een datawarehouse op te zetten en dat weer te vertalen naar een dashboard. Voor een dashboard moeten we met de regio’s afstemmen welke rekenregels we toepassen en welke termen en definities we gaan hanteren. Uiteindelijk wordt dit dan een geautomatiseerd proces. Zo hebben we steeds meer dashboards kunnen toevoegen.”

Van de Looij: “Als je informatie genereert is deze pas interessant als je de context van het geheel hebt. Als jij bijvoorbeeld ontdekt dat je in jouw gebied de meeste autobranden hebt, dan kun je je gaan afvragen hoe dat kan. Die vergelijking doen we pas sinds kort en daardoor ontstaan er hele interessante vraagstukken. Waarom ben je daar koploper of achterblijver in? Wat doe je goed en wat kan er beter?”

Veel meer gebruik van technische mogelijkheden

De Wit: “Met de dashboards verzamel je ook gewoon feiten. Je hoort bijvoorbeeld wel eens dat er veel vrijwilligers weglopen bij de brandweer. Maar als je dan naar de feitelijke grafiek kijkt zie je dat de werkelijkheid anders is.” Van de Looij haakt hierop in: “Vanuit de politiek ontstond op een gegeven moment het beeld dat er veel brandweerkazernes werden gesloten. Maar doordat wij de beschikking hadden over de werkelijke cijfers konden we dat ontkrachten. Het aantal brandweerkazernes in Nederland is juist vrij stabiel.” “Mijn ambitie is dat we als veiligheidssector veel meer gebruik gaan maken van de technische mogelijkheden die er in toenemende mate zijn. Als je bijvoorbeeld succesvol artificial intelligence wilt inzetten of als je informatie van andere partijen wilt koppelen met onze data moet je zorgen dat je je huis op orde hebt. En dat is steeds meer het geval. We zijn nu bijvoorbeeld bezig om data van het Verbond van Verzekeraars te koppelen aan onze data. Zo kunnen we straks heel nauwkeurig in beeld brengen wat de branden waar wij naartoe gaan eigenlijk kosten. Zo kun je hele nieuwe inzichten creëren.

In een volgende fase zou ik willen dat we op het gebied van informatietechnologie steeds meer dingen samen gaan doen. Onze droom is dat we daardoor uiteindelijk meer veiligheid kunnen creëren. Om dit voor elkaar te krijgen moeten regio’s soms iets loslaten en veranderen. De kosten gaan wat dat betreft natuurlijk voor de baten uit. Maar er zijn al regio’s die vroeger zelf heel druk waren met tellen hoe druk was het met de jaarwisseling en die data nu gewoon aan het NIPV vragen.”

Leren van elkaar en van elkaars data

De Valk beaamt dit. “We krijgen steeds meer van dit soort vragen vanuit de regio’s. Want waarom zouden ze in een regio een heel datamodel gaan neerzetten, terwijl wij het eigenlijk allemaal al hebben? We hebben ook een werkgroep met andere data-professionals uit de regio’s waarin we steeds meer delen. Als de ene regio iets moois heeft gemaakt, kan dat door een andere worden hergebruikt. Ik krijg ook steeds meer overzicht van wat er in de verschillende regio’s allemaal ontwikkeld wordt en zie het als onze rol, als NIPV, om die verbinding tot stand te brengen. Van de Looij vult haar aan: “In dit soort samenwerkingen leren van elkaar en leren van elkaars data, dat willen we in de komende jaren nog veel meer gaan uitnutten.”

De Wit: “Wat natuurlijk een vraagstuk blijft, is wanneer de website af is. Wat kan er allemaal nog bij? We zijn bezig om daar een agenda voor op te stellen. De Valk: “Er komen in ieder geval nog twee dashboards bij: over branden met zonnepanelen en over natuurbranden. Allebei natuurlijk zeer actuele thema’s op het gebied van veiligheid.”

Meer weten?

Zelf eens een kijkje nemen? Ga naar de website Kerncijfers Veiligheidsregio’s.