”Men kijkt al snel naar de veiligheidsregio omdat wij overal aangehaakt zijn”
Uit: nieuwsbrief Natuurbrandveiligheid, januari 2025
Afgelopen najaar heeft het project Natuurbrandmanagement een Europese subsidie toegekend gekregen. Doel van het project is om in de toekomst natuurbranden die grensoverschrijdend zijn zo veel mogelijk te voorkomen en snel te kunnen stoppen door samen te oefenen en preventieve maatregelen te nemen. Projectleider Sraar Theeuwen van Veiligheidsregio Limburg-Noord, de leidende partner in het project, deelt zijn belangrijkste inzichten.
Na een intensieve voorbereidingsperiode zijn 7 projectpartners geselecteerd. Op 17 mei 2024 werd het projectvoorstel ingediend bij het Interreg-programmabureau Duitsland-Nederland, mede namens 14 Duitse en Nederlandse gemeenten, natuurbeheerders en kennisinstituten.
We stelden Sraar Theeuwen een aantal vragen:
Wat is de belangrijkste toegevoegde waarde van de veiligheidsregio in dit project?
Men kijkt al snel naar de veiligheidsregio omdat wij overal aangehaakt zijn. Ook omdat we een stevige organisatie zijn met veel ervaring. Wij werken al samen met onze Duitse collega’s, maar ook met gemeenten. We hebben ook al eerder samen met Nederlandse en Duitse natuurbeheerders en gemeenten natuurbrandpreventieplannen gemaakt voor een aantal natuurgebieden, dus er is voldoende kennis. De eindverantwoordelijkheid voor openbare orde en veiligheid ligt bij de gemeente, maar de veiligheidsregio is hierin adviserend. Omdat de veiligheidsregio betrokken is bij alle ruimtelijke veiligheidsvraagstukken in de regio, is de regie van een dergelijk project daar goed op zijn plek. Ook omdat wij de partner zijn die al ervaring hebben opgedaan met andere grensoverschrijdende projecten.
Waarom was het belangrijk dat dit project er kwam?
We willen ook de grensoverschrijdende natuurgebieden weerbaarder maken tegen natuurbranden en maatregelen en werkwijzen afstemmen. Je kunt niet verwachten dat de Duitsers dezelfde technieken en tactieken toepassen in het bestrijden en voorkomen van natuurbranden als wij in Nederland. Wij werken bijvoorbeeld samen met Nordrhein-Westfalen, een deelstaat met 18 miljoen inwoners. Dus je kunt niet zeggen van ‘doen jullie maar hetzelfde dan wij, dan hebben we dat geregeld’. Zij hebben hun eigen technieken en tactieken. En dus moet je met elkaar in gesprek en afspraken maken. Bijvoorbeeld over met elkaar oefenen waarbij zowel de tactiek, de techniek als de commando- en crisisstructuur aan bod komen. Zodat je weet wat te doen wanneer je daadwerkelijk een grensoverschrijdende natuurbrand hebt.
Welke tip kun je veiligheidsregio’s geven die willen samenwerken met andere partijen?
Vaak spelen financiën een cruciale rol. In ons project gaan we samenwerken met natuurbeheersorganisaties. En die willen graag, maar worstelen wel vaak met hoe ze iets gefinancierd krijgen. In dit geval bijvoorbeeld voor bosomvorming en het maken van compartimenten als preventieve maatregel. En dus zijn we op zoek gegaan naar mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden, in de vorm van financiering. Met als resultaat dat de EU 50 procent van de kosten draagt van de maatregelen.
Dus mijn advies voor natuurbeheerders maar ook veiligheidsregio’s is om het gesprek te voeren over hoe je geld kunt generen om de te nemen maatregelen financieel voor elkaar te krijgen. Bijvoorbeeld door aanspraak te maken op provinciale, landelijke of Europese subsidies.
Wat zijn de uitdagingen op het gebied van samenwerking?
Om een voorbeeld te geven, in Duitsland is de brandweer lokaal georganiseerd. En heb je dus per gemeente een eigen brandweerkorps dat valt onder verantwoordelijkheid van de gemeente. Dus als je afspraken wilt maken over bijvoorbeeld in te zetten tactieken of preventieve maatregelen, moet je dat met elke gemeente apart doen. Bij sommige brandweerkorpsen hebben ze een vrijwillige brandweercommandant, bij andere een beroeps, en wordt er vaak alleen in de avonden of weekenden vergaderd en geoefend. Brandweerzorg en crisisbeheersing zijn in Duitsland heel anders georganiseerd. Het is niet beter of slechter, maar anders. Als de nood aan de man is, dan moet je wel weten hoe je bijvoorbeeld de mensen uit Duitsland kunt bereiken wanneer je ook deze bezoekers wilt weren in een natuurgebied. Maar ook hoe een meldkamer werkt en hoe het juridisch zit. Zodat je weet hoe je moet handelen bij een natuurbrand in het grensgebied.