Jaarplan LEC Industriële Veiligheid 2025: veilige energietransitie en verstoringen
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, december 2024
Het is niet verwonderlijk dat de veiligheid van de energietransitie ook in het Jaarplan 2025 van het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) weer een belangrijke plaats inneemt. Want de ontwikkelingen rond duurzame energiebronnen en duurzame energieopwekking gaan snel en daardoor verschuiven risico’s en scenario’s die voorheen vooral in de industriële omgeving voorkwamen steeds meer naar de bebouwde leefomgeving. Ron Bouwman, programmamanager van het LEC IV, en Edith van der Reijden, voorzitter van het directeurenoverleg van het Netwerk Industriële Veiligheid (IV), bespreken de highlights voor het komende jaar.
Edith van der Reijden is inmiddels een jaar voorzitter van het directeurenoverleg van het netwerk IV. Na een jaar inwerken en kennis opdoen van het samenwerkingsverband en al zijn taakvelden en projecten, staat voor komend jaar de uitvoering van concrete plannen en projecten op de agenda. Van der Reijden: “Om te beginnen de actualisatie van het convenant Seveso+, de basis voor de samenwerking van het netwerk IV met de omgevingsdiensten, Rijkswaterstaat, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), Arbeidsinspectie en waterschappen. Het bestaande convenant loopt in maart af en we werken aan een nieuw convenant voor de komende jaren.”
De ambities van de partners in Seveso+ zijn verdere versterking van de samenwerking, ook op industriële veiligheidsthema’s die niet onder Seveso vallen, en het beter meetbaar maken van de kwaliteit van de uitvoering en de resultaten van de gezamenlijke inspectieactiviteiten. “Kort samengevat willen we de PDCA-cyclus, plan-do-check-act, beter sluiten”, vervolgt Van der Reijden. “Ook het gezamenlijk leren van industriële incidenten, ter voorbereiding op rampenbestrijding en crisisbeheersing, is een thema waarin we met Seveso+ meer energie willen steken.”
Nieuwe verstoringen
De komende jaren komen volgens Ron Bouwman nieuwe risico’s en scenario’s op de samenleving af, waar ook de industrie zich op moet voorbereiden en dus komen die thema’s ook op het bordje van de veiligheidsregio’s en het LEC en Netwerk IV. Het gaat bijvoorbeeld om verstoringen als gevolg van klimaatverandering, oorlogsdreiging of cyberaanvallen. Weerbaarheid’ wordt hiermee een thema waarmee ook het vakgebied industriële veiligheid aan de slag moet. Op 6 december verscheen een Kamerbrief van de ministeries van Justitie en Veiligheid en Defensie over hoe de maatschappij zich moet wapenen tegen militaire en hybride dreigingen.
Ron Bouwman: “Dat is een opgave voor de hele samenleving. Voor burgers, die zich met noodpakketten moeten prepareren op situaties waarin vitale voorzieningen en processen, zoals elektriciteit of de voedselvoorziening, voor langere tijd verstoord raken. Maar ook de industrie heeft met die dreigingen te maken. Los van het feit dat een deel van de industrie vitaal is voor de instandhouding van belangrijke processen voor de samenleving, kunnen door hybride of cyberaanvallen ook serieuze veiligheidsrisico’s ontstaan. Daarom is het logisch dat dit thema ook bij het LEC IV en Seveso+ op tafel komt, in het kader van advisering en toezicht. Wat dit voor ons werkveld gaat betekenen, zal in de loop van 2025 duidelijker worden. Het thema staat voor 2025 en de volgende jaren op de agenda. Voor nieuwe verstoringen door klimaatverandering loopt een nationaal strategisch programma Klimaatadaptatie (NAS). Hierin is een apart project opgenomen om de consequenties voor Seveso-bedrijven helder te krijgen.”
Ketens verbinden
De energie- en grondstoffentransitie zijn volgens Ron Bouwman en Edith van der Reijden een thema dat blijvend energie vraagt van het LEC IV, het netwerk en de gelieerde partnerorganisaties. Van der Reijden: “Energietransitie is meer dan zonnepanelen en batterijopslag. We hebben te maken met een complex samenspel van ontwikkelingen en processen, ook in de logistieke keten. Zo leveren grootschalige opslag en transport van waterstof en ammoniak nieuwe uitdagingen op voor de omgevingsveiligheid. Daarom is het goed dat er in 2024 op initiatief van de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio een landelijke Taskforce Veilige Energietransitie is opgezet. Daar sluiten we met het LEC en het Netwerk IV bij aan om bij te dragen met onze industriële veiligheidsexpertise. Het realiseren van een veilige energietransitie vereist dat we de ketens van alle betrokken organisaties met elkaar verbinden. Het Netwerk IV, de verschillende vakraden, de Sector Milieu en Industrie en ook de PGS-beheerorganisatie.”
Met het oog op de energietransitie zijn, naast de al eerder verschenen PGS 37-1 en 37-2 (li-ion energiedragers) en de PGS 35 (waterstoftankstations) twee nieuwe PGS’en in wording. Het gaat om de PGS 39 voor biogasvergisters en de PGS 40 voor elektrolysers.
Kennisontwikkeling en professionele uitvoering
Een greep uit de plannen en ambities van het LEC en Netwerk IV voor 2025 laat zien dat de lijn van versterking van de rol van het netwerk als kennispartner voor industriële veiligheidsvraagstukken verder wordt opgepakt. Daar zitten ook communicatie- en informatievraagstukken aan vast, want onder de vlag van het LEC verschijnen jaarlijks diverse kennisdocumenten, ter ondersteuning van de Seveso-uitvoeringstaken in de veiligheidsregio’s en in de gezamenlijke inspectieprogramma’s met Seveso+. In samenwerking met het NIPV, dat de website van het LEC beheert, wordt gewerkt aan een betere vindbaarheid en toegankelijkheid van die kennisdocumenten.
Een belangrijk onderwerp waarmee het LEC en het netwerk aan de slag gaan is de evaluatie van het Besluit bedrijfsbrandweren. Deze evaluatie staat bij het ministerie van Justitie en Veiligheid voor 2025 op de rol. Dit biedt een kans voor het vereenvoudigen van het proces voor bedrijfsbrandweeraanwijzingen, zowel voor bedrijven als voor overheden. Dat proces, beschreven in artikel 31 van de Wet veiligheidsregio’s, vraagt volgens Ron Bouwman nu erg veel tijd en is complex qua procedure. Vereenvoudiging van het traject kan veel tijd en menskracht schelen.
Ook voor 2025 staan weer de nodige kennisdocumenten gepland. Zo wordt de actualisering van de LOD-werkwijzer en de Werkwijzer stationaire en mobiele blusinstallaties afgerond. Ook wordt gewerkt aan een handreiking voor het invullen van de adviesrol van de GHOR bij milieubelastende activiteiten. Die rol van de geneeskundige component wordt expliciet benoemd in de Omgevingswet, maar er is nog geen gestructureerde invulling aan gegeven. De veiligheidsregio’s hebben behoefte aan kaders en praktische handvatten om de GHOR in die adviesrol te positioneren.
En verder in het komend jaar: het Traineeship Omgevingsveiligheid wordt tussentijds geëvalueerd. Om na te gaan of dit initiatief om jonge beroepsbeoefenaren aan de veiligheidsregio’s te verbinden, oplevert wat ervan werd verwacht. Afhankelijk van de uitkomsten wordt besloten of in 2026 een nieuwe werving voor trainees wordt uitgevoerd. Het vijfdaagse leerblok NFPA staat ook weer op het programma bij het NIPV, voor specialisten industriële veiligheid die de twee cursusmomenten in 2024 hebben gemist. En uiteraard staan voor het komend jaar ook weer twee netwerkdagen gepland, in maart en november. Waardevolle momenten voor verbinding en kennisdeling, waarvoor iedere keer veel belangstelling is.
Kwaliteit en benchmark
Tegelijk met het Jaarplan van het LEC IV verscheen ook het Jaarplan voor het Netwerk IV, het landelijk samenwerkingsverband van alle veiligheidsregio’s onder het Veiligheidsberaad en de Raad van Regionaal Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio. In de documenten worden de ambities en beleidsspeerpunten voor het komend jaar beschreven, voor de activiteiten van het LEC en de samenwerking van de veiligheidsregio’s met de partners in Seveso+. Het LEC IV wil samen met het netwerk in 2025 een ‘monitoringplan’ opzetten voor een benchmark, om de resultaten van de IV-activiteiten in de zes samenwerkingsgebieden met elkaar te kunnen vergelijken. Daarnaast wil het LEC IV ook zijn licht opsteken bij partnerorganisaties in andere Europese landen, om te kunnen vaststellen hoe Nederland het doet qua Seveso-uitvoeringstaken in vergelijking met andere landen.
Dit past ook bij de toenemende aandacht voor de kwaliteit van de uitvoering van de VTH- en adviestaken van de veiligheidsregio’s. Hier worden heldere eisen aan gesteld. In 2025 zal in het netwerk ook de eerste verkenning worden gedaan naar het invoeren van de zogenaamde VTH-A-strategie (vergunningverlening, toezicht, handhaving, advies). Die strategie koppelt de beleidsambities van een veiligheidsregio aan de concrete uitvoering van activiteiten.
Lees het Jaarplan 2025
