“Het is niet STH die de redding doet, maar alle hulpverleners”
11 augustus 2025
Zomerreeks landelijke brandweerspecialismen – deel 5: Specialisme technische hulpverlening.
Bij grote of complexe instortingen kan het lokale commando de hulp inzetten van het landelijke brandweerspecialisme Technische hulpverlening (STH). Groentje Niklas Mulder en STH’er sinds de start Michel van Haaften delen hun ervaringen.
Samenwerken met de ploeg ter plaatse
“Als er na een explosie slachtoffers onder het puin liggen, dan probeert de lokale brandweer ze eerst zelf te redden. Maar als het ingestorte gebouw niet veilig is, als het technisch te complex is om het slachtoffer te vinden, dan ondersteunen en adviseren wij,” vertelt Michel van Haaften, teamleider STH Team Midden sinds de oprichting in 2016. “We zien in Nederland steeds meer en complexere bouwmethoden, gepaard met steeds meer explosies. Wij nemen het incident niet over maar werken samen met de hulpverleners die al ter plaatse zijn. Soms alleen in een adviesrol, soms met een team van gespecialiseerde reddingswerkers.”
Zelden nodig, maar cruciaal als het telt
Niklas Mulder, nog net geen jaar reddingswerker bij STH Team Oost, vult aan: “Wij hebben uitgebreider gereedschap dan de standaarduitrusting van een tankautospuit (TS) en oefenen veel op technisch complexe vraagstukken. Verplicht een uur of 60. Ik ben altijd wel een paar zaterdagen kwijt. We zijn bijvoorbeeld bij ProRail geweest en doen ook oefeningen met de Duitse STH: de Technische Hilfswerk (THW). Die zijn groots opgezet zodat we goed kunnen oefenen.” STH is niet vaak nodig, er zijn zo’n drie meldingen per jaar. Michel: “van de 21 inzetten van ons team Midden, was ik bij elf betrokken sinds 2016.”
Technische achtergrond is een pre
Niklas deed mee aan de wervingsronde van het najaar van 2024 voor STH. “Het was geloof ik vorig jaar, toen er bij mij in Staphorst een wijk gesloopt werd. STH kreeg de kans om daar te oefenen en als lokale brandweer deden we mee. Ik heb een vrij technische achtergrond als werktuigbouwkundige en solliciteerde dus als reddingswerker. Nu zit ik bij STH team Oost.”
Ze waren het allebei zelf vergeten, maar tijdens de selectierondes was Michel een van de beoordelaars van Niklas. Michel: “een technische achtergrond is een pre, of affiniteit voor bouw en werktuigbouw. Zelf ben ik specialist omgevingsveiligheid en hiervoor werktuigbouwkundige. Naast de teamleider bestaat een STH-team uit reddingswerkers, logistiek specialisten en een plaatsvervangend teamleider die het team aanstuurt. In mijn rol als teamleider kijk ik overkoepelend naar de situatie en ik neem deel aan het Commando plaats incident (CoPI).”
Geen chaos, maar een doordacht reddingsplan
“Dat zijn er twee,” antwoordt Michel op de vraag welke inzet hem het meest is bijgebleven. “De eerste op 27 januari 2019, toen was er een explosie in een portiekflat aan de Jan van der Heijdenstraat in Den Haag. De lokale hulpverleners redden meerdere mensen onder het puin vandaan. Maar één persoon was niet bereikbaar. De brandweer vroeg de hulphonden van USAR.NL en STH om hulp. Het bouwwerk was zeer zwaar instabiel, maar stond gedeeltelijk nog overeind dus het was technisch een hele zware inzet. Als een incident het ‘normale’ brandweerwerk overstijgt, dan kunnen wij helpen. Bijvoorbeeld als een gebouw niet veilig is en er er speciale materialen nodig zijn. Maar dat betekent niet dat wij als dolle stieren er naartoe gaan. We maken een plan. Dat kost tijd, maar is wel veiliger.”
“Tijdens dit incident zijn we 10 uur bezig geweest om het slachtoffer er onderuit te halen. Je weet dat zo’n bouwwerk ergens een keer in elkaar gaat zakken. Het regende, waardoor ook het dak zwaarder werd door ophoping van regenwater. Eerst brachten we de risico’s in kaart waarbij we de kennis gebruikten van de regio, bouw- en woningtoezicht. We maakten uiteindelijk meerdere inzetplannen. Met meerdere mensen overwogen we welk plan het veiligst zou zijn. Via de buren naar de kruipruimte lukte niet. Een alternatief plan was via de achterzijde. Die oogde intact maar was zo zeer zwaar beschadigd dat het serieus onveilig was om naar binnen te gaan. Uiteindelijk, na veel overweging, besloten we om het niet te doen. Plan c was met een kraan alles vrij graven. Dit kan wel gevaarlijk zijn voor het slachtoffer, maar was nog de enige optie.”
Uiteindelijk lukte het de hulpverleners om de persoon onder het puin vandaan te halen. “Je oefent veel, maar dit is een real case situatie waar het echt fout kan gaan. Dit was voor STH team Midden samen met STH team West echt de eerste redding van een levend slachtoffer.”
Een gezamenlijke missie
De meest recente STH-inzet is Michel ook bijgebleven en dat was toevallig ook de allereerste inzet voor Niklas: eind 2024 aan de Tarwekamp in Den Haag. Michel: “samen met USAR.NL konden we na 12 uur nog een redding uitvoeren. De eenheden van Brandweer Haaglanden hadden daarvoor al 5 personen levend uit het puin gered. Helaas waren er uiteindelijk ook zes dodelijke slachtoffers. Als je iemand moet bergen dan is je rugzakje al snel vol. Er waren drie teams tegelijk bij de Tarwekamp: twee STH-teams, (bij ons STH Team West en STH Team Midden), en 1 USAR.NL-team. We maakten een roulatieschema waarbij na elke berging ander team de zoekactie begeleidde. 1 team rust, 1 team bergen, 1 team debriefen. Dan dronken we koffie met de jongens en namen we de ruimte om emoties te delen.”
Niklas’ team STH Oost kwam zondagochtend om 8 uur aan om af te lossen. “Er was toen al veel gebeurd. Het vermoeden was op dat moment nog wel dat er een of meerdere slachtoffers lagen. Samen met de lokale brandweer hebben we kelders leeggeruimd en gepompt. Stapsgewijs gingen we door het puin heen.” Het was voor Niklas een hele ervaring. “Met alles eromheen en zoveel hulpverleners die meehielpen. Dat overkomt je niet dagelijks. Het werk sloot behoorlijk goed aan bij mijn verwachtingen. Technisch was het niet een hele moeilijke opdracht, maar die samenwerking onderling met alle hulpverleners dat was heel mooi.”
Samen het verschil maken
Michel: “Ik wil benadrukken dat de reddingen niet op conto van ons geschreven mag worden, want we hebben dit met heel veel hulpverleners samen gedaan. Samenwerking is cruciaal en dat ging top! Ook de Bandweer Haaglanden en USAR.NL hielpen mee en bijvoorbeeld het Team digitale verkenning (TDV) voorzag ons van informatie waardoor we veilig konden werken. Op het eind van de inzet van ons team STH Midden, mochten we dus nog een persoon uit het puin halen die het overleefde heeft. Die redding deden we gezamenlijk met STH, USAR.NL en de Brandweer Haaglanden. Iedereen vond het super prettig om het positief af te sluiten met een redding, dat gaf eigenlijk wel een euforisch gevoel op het eind.”