Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

13-06-2025
Trainees Omgevingsveiligheid en hun passie voor het vak

Negen maanden na de start van het Traineeship Omgevingsveiligheid zijn twaalf van de dertien trainees nog ‘aan boord’ en onverminderd vol enthousiasme over hun kennismaking met de veiligheidsregio’s en het taakveld waarin zij graag willen doorgroeien. In deze editie vertellen opnieuw drie trainees over hun passie en hun ervaringen tot dusver. Conclusie: de veiligheidsregio’s hebben met deze jonge generatie een mooie dosis talent voor de toekomst in huis gehaald.

12-06-2025
Michiel Westerbeke: “Dit was theorie in praktijk”

“Je komt in een omgeving waar je nooit bent geweest, maar toch voelt het bekend omdat je tijdens de opleiding precies hebt geleerd wat je moet doen en hoe je dat moet aanpakken.”

10-06-2025
Publicatie Handreiking voor depositie na branden met zonnepanelen

Branden waarbij zonnepanelen zijn betrokken, kunnen voor complexe vragen in de nafase zorgen. Denk aan messcherpe zonnecelscherven die kilometers verderop neerkomen, onduidelijkheid over wat daarmee moet gebeuren en wie waarvoor verantwoordelijk is.

10-06-2025
Handreiking voor het bestrijden van incidenten met zonnepanelen geactualiseerd

Een werkgroep uit de Community of Practice Zonnepanelen heeft de ‘Handreiking Incidentbestrijding zonnepanelen’ en bijbehorende aandachtskaart geactualiseerd.

06-06-2025
Vakbekwaamheid en arbeidsveiligheid: twee kanten van dezelfde medaille 

Het brandweerveld en het NIPV weten elkaar steeds beter te vinden bij het ontwikkelen van leermiddelen voor de blijvende vakbekwaamheid van brandweerpersoneel.

06-06-2025
Ontstaan in Zuid6 verspreidt het Veiligheidsbeeld zich als een olievlek over Nederland

In 2022 ontwikkelden de zes zuidelijke veiligheidsregio’s het Veiligheidsbeeld: een digitaal overzicht van alle dreigingen en kwetsbaarheden in een veiligheidsregio. Hierdoor zijn de regio’s beter voorbereid op mogelijke incidenten.

06-06-2025
Inzichten uit het Landelijk Congres Crisisbeheersing 2025

Op 21 mei 2025 kwamen meer dan 700 professionals samen voor het landelijk Congres Crisisbeheersing: crises to come!

05-06-2025
NIPV-VVBA-scriptieprijs 2025 voor masterscriptie over het brandgedrag van vegetatie in groene gevels

Merel Schouten heeft met haar masterscriptie over het brandgedrag van vegetatie in groene gevels de NIPV-VVBA-scriptieprijs 2025 gewonnen.

28-05-2025
Maatwerkopleiding Ploegchef voor vrijwillige postcommandanten in Amsterdam en Rotterdam

Veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en Amsterdam-Amstelland hebben de handen ineengeslagen voor een gezamenlijk opleidingstraject op maat, verzorgd door het NIPV.