Symposium Maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht in tijden van crisis

Meer informatie

Op 11 december a.s. organiseren het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) en het Nederlandse Rode Kruis samen dit symposium. Deze dag bouwt voort op de themadag die in april 2022 plaatsvond in het Gelredome in Arnhem. Dit keer staan veerkracht en weerbaarheid centraal, waarbij vragen uitgewerkt worden als:

• Welke bijdrage kunnen burgers c.q. vrijwilligersorganisatie leveren in het beheersen en bestrijden van een crisis?
• Hoe kunnen ze daarvoor toegerust worden?
• Wat zijn de best practises daarvoor?
• Hoe verloopt de samenwerking tussen hulpverleners en burgers/vrijwilligers zowel in de acute fase (waar het over weerbaarheid gaat) als in de nazorgfase (waar veerkracht het sleutelwoord is)?
• Welke succesverhalen en valkuilen zijn er in binnen- en buitenland te zien?

We zien dit symposium als een opstap om gezamenlijk aan de slag te gaan. In een gevarieerd dagprogramma werken we deze vragen in diverse werkvormen en met crisispartners vanuit binnen- en buitenland uit.

Deelsessies

A | Het stimuleren van burgerinitiatieven

Weerbaarheid en veerkracht zit in ons allemaal. Vrijwilligers kunnen een belangrijke bijdrage leveren voor, tijdens en na een crisis. Burgers kunnen zichzelf voorbereiden op rampen en crises. Op welke manieren kunnen we zorgen voor voldoende bewustzijn en ‘sense of urgency’, zodat vrijwilligers zich melden en zichzelf organiseren en zodat burgers zich gaan voorbereiden? Welke rol speelt risicocommunicatie daarbij en wat zijn de beste manieren om de boodschap over te brengen?

Dominique Maris en Laura Demullier van het Nationaal Crisis Centrum in Brussel (NCCN) presenteren de resultaten van een groot onderzoek dat in België samen met de Universiteit Gent uitgevoerd is naar effectieve risicocommunicatie.

Dennis van der Kraats, voorzitter van het Veterans Search Team, bespreekt zijn ervaringen en leerpunten vanuit de optiek van de vrijwilliger. Wat beweegt vrijwilligers, waar worden ze vrolijk van, wat stimuleert? Hoe organiseren zij zich? Wat hebben vrijwilligers nodig om een nog grotere of betere bijdrage te kunnen leveren, welke capaciteiten kunnen ze inzetten en wat zien ze graag in de samenwerking verbeteren? 

B | Het coördineren van burgerinitiatieven

Rampen en crises leiden direct tot actie, zowel van professionele hulpdiensten als van vrijwilligers en burgers. Er is een brede maatschappelijke behoefte te helpen, stilzitten is geen optie. Deze maatschappelijke kracht ontstaat spontaan en vanuit verschillende richtingen. Hoe willen en kunnen we daarmee omgaan? Is het mogelijk om daar meer uit te halen door op de juiste manier invloed uit te oefenen of maken we dan dingen stuk? Hoe zorgen we voor enige coördinatie van de initiatieven?

Luc Dietz, hoofd van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum kent het klappen van de zweep. Geruime tijd was hij directeur van de Nederlandse reddingsbrigade. Hij geeft zijn visie op “de coördinatie van hulpkrachtige burgers in een crisis”.

Veiligheidsregio Fryslân heeft meerdere ervaringen met burgerinitiatieven, zoals bijvoorbeeld bij de containerramp in de Waddenzee. Deze ervaringen hebben geleid tot een handreiking ‘Hoe om te gaan met burgerinitiatieven’. Martin Kool, programmaleider netwerksamenleving Veiligheidsregio Fryslân en Pieter Ros, waterfunctionaris Veiligheidsregio Fryslân/ Coördinatieregeling Waddenzee praten ons bij over de inhoud, de totstandkoming en hun ervaringen.

C | De beschikbaarheid van strategische capaciteiten

Een van de belangrijke onderdelen van een effectieve respons op rampen en crises is de beschikbaarheid van voldoende middelen, materialen en menskracht. Het is hierbij belangrijk om goed te kijken naar de (strategische) voorraden die we tot onze beschikking hebben.  Welke rol kunnen private instellingen, bedrijven en organisaties spelen in het op orde brengen en houden van de strategische capaciteiten? Hoe kunnen we hulpbronnen ontsluiten?

Henk Janssen reflecteert op zijn lange ervaring binnen de crisisbeheersing, o.a. als oud-DPG. Hij trekt zijn conclusies uit eerdere crisis, en gaat in op de vraag hoe je je partners en het veld moet leren kennen om strategische capaciteiten te kunnen mobiliseren.

Danny Tinga, partner Resilience, Crisis & Reputation Management bij Deloitte en initiatiefnemer van de Resillience Alliance, heeft bij verschillende organisaties gezien hoe belangrijk het is om goede afspraken te maken over strategische capaciteiten. Hij vertelt hierover.

D | Terug naar het ‘normaal’

Nadat de crisis voorbij is moet de maatschappij weer terug naar ‘normaal’. In de nafase gaan de verschillende partijen intensief met elkaar samenwerken om weer terug te gaan normaal. Hoe zorgen we ervoor dat we een adequate nafase inrichten en hoe betrek je crisiscommunicatie hierin?In het kader van veerkracht stellen we onszelf ook de vraag op welke manier burgers een rol kunnen spelen in deze processen.

Bart-Jan Maring, adviseur Openbare Orde en Veiligheid (OOV) bij de gemeente Utrecht, deelt de ervaringen die zijn gebundeld in een handreiking gericht op maatschappelijke ontwrichting en het bevorderen van maatschappelijke veerkracht.

Wouter Jong, docent crisiscommunicatie bij Universiteit Leiden, vertelt over de belangrijke (communicatieve) rol van burgemeesters richting direct getroffenen van crises.

Noortje Jansen, senior beleidsadviseur en onderzoeker bij Arq, vertelt over het psychosociale aspect van crisismanagement, in samenwerking met andere partijen.

Aanmelden

Deelname is kosteloos, maar inschrijving is wel noodzakelijk, want vol is vol. Voor vragen of suggesties, mail naar NIPV Kennisevents.