De Community of Practice Brand (CoP Brand) komt voort uit de studiegroep Brand die in 2015 is gestart. Samen met die studiegroep zijn experimenten bedacht, uitgevoerd en geduid en zijn de basisprincipes van brandbestrijding ontwikkeld. De laatste jaren zijn er in de regio’s eigen vakgroepen of netwerken brand ontstaan. Met de CoP Brand is een doorstart gemaakt van de vroegere studiegroep Brand.
Wat doet de CoP Brand?
De CoP is een samenwerkingsverband van de lectoraten Brandweerkunde en Brandveiligheidskunde, het Centrum voor Opleiding en Vorming Brandweer (COVB) van het NIPV en de veiligheidsregio’s. De deelnemers zijn experts uit het brandweerveld, lectoren, docenten en onderzoekers van het NIPV, die met het vak brandbestrijding bezig zijn en het leren van incidenten. De CoP is geen vertegenwoordigend netwerk, zoals de andere netwerken die zich vooral met beleid(safstemming) bezighouden. De leiding van de veiligheidsregio’s ondersteunt de doelstellingen van de CoP. Op deze manier kan in gezamenlijkheid nieuwe vakkennis worden ontwikkeld en naar de regio’s worden gebracht.
Doelstellingen van de CoP zijn:
- Samen kennis over het vak brandbestrijding delen, bediscussiëren en (door)ontwikkelen, door middel van bijeenkomsten en een online omgeving.
- Bijdragen aan experimenten door meedenken in de voorbereiding, meedoen in de uitvoering en het duiden van de resultaten.
- Met elkaar delen van interessante onderzoeken, tools, presentaties, best practices uit de regio’s (netwerkfunctie).
Korte verslagen eerder gehouden bijeenkomsten
24 juni 2025: basisbrandweerzorg, specialisme gebouwbrandbestrijding en brandbestrijding bij hoge gebouwen
In de derde bijeenkomst van de CoP Brand heeft Ruud Beeren het ontwikkelproces om te komen tot behapbare basisbrandweerzorg in Veiligheidsregio Limburg-Noord toegelicht. De regio heeft als behapbare basisbrandweerzorg gedefinieerd: 1. offensief optreden bij woningbranden en alles wat qua aard en omvang vergelijkbaar is en 2. defensief buiten optreden bij objecten die niet vergelijkbaar zijn. De basiszorg bij hulpverlening betreft noodstabilisatie en noodbevrijding. De specialistische brandbestrijdingseenheid (SBE) is gericht op vier maatscenario’s: bouwwerken met lange en grote inzetdieptes, constructiebranden, niet uitslaande branden in grote brandcompartimenten en grote gesprinklerde brandcompartimenten. Bij THV is beknelling is een specialisme.
De behoefte van de CoP-deelnemers is om de beschikbare meest voorkomende scenario’s die afwijken van de basis (standaardafwijkingen in de sturingsdriehoek) met elkaar te delen en als CoP verder te ontwikkelen. Dit is ook van belang voor het leveren van specialistische bijstand aan elkaar. Dit is opgenomen in de termijnagenda.
Alexander Kamermans heeft daarna een presentatie gegeven die bevelvoerders in Veiligheidsregio Haaglanden gekregen hebben naar aanleiding van verschillende branden in hoge gebouwen. Haaglanden heeft op basis van het Handboek Brandbestrijding Hoogbouw hoger dan 70 meter van Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond een eigen handboek opgesteld voor gebouwen van 20-70 meter. In de praktijk blijkt brand vaak niet het probleem, maar overzicht, beeldvorming, rookverspreiding en (steeds verschillende) voorzieningen. Als inzetprocedure wordt VRICOL (Verkenning, Redding, Interventie, Compartimentering, Ontruiming, Logistiek) gebruikt. Interessante ontwikkeling is dat de afdeling risicobeheersing van Haaglanden bezig is met het ontwikkelen van een ‘risicodiamant’ om daarmee duiding te geven aan de risico’s per gebouw zodat deze voor de incidentbestrijders duidelijk zijn.
Vanuit de CoP kwam het voorstel om op basis van de handboeken van de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden en Amsterdam-Amstelland een landelijk Handboek brandbestrijding hoge gebouwen op te stellen, dat iedere regio kan aanpassen aan de eigen situatie. Ook dit voorstel is geagendeerd.
Op 2 september worden op een extra bijeenkomst de resultaten van de experimenten rookgaskoeling toegelicht en besproken. De bijeenkomst op 24 september staat in het teken van twee onderwerpen: de defensieve binneninzet en brandoverslag, met daarbij aandacht voor veilig werken.
14 april 2025: Brandweercultuur en het leren van incidenten, simulaties en pretest experimenten rookgaskoeling
In de tweede bijeenkomst van de CoP Brand heeft Karin Dangermond het onderzoek ‘Brandweercultuur en leren van incidenten’ toegelicht, dat zij samen met Margo Karemaker uitvoert. Doelstelling van het onderzoek is inzichtelijk maken op welke wijze de brandweercultuur het (mono) nabespreken van incidenten door brandweermensen stimuleert dan wel belemmert. Naar aanleiding van de presentatie hebben enkele CoP-deelnemers hun eigen ervaringen rondom nabespreken ingebracht. Het onderzoek bouwt voort op het Belevingsonderzoek repressief brandweerpersoneel 2021, waarin 67% aangeeft zich veilig te voelen. Vrijwilligers ervaren meer veiligheid dan beroeps, manschappen meer dan officieren. De ervaren veiligheid daalt flink na 5 jaar in dienst te zijn. In het huidige onderzoek wordt in groepsgesprekken uitgevraagd wat aan deze verschillen ten grondslag ligt en worden de brandweercultuur- en gedragsveranderingsaspecten verder uitgediept.
Omdat experimenten veel tijd kosten, is het waardevol om simulaties uit te voeren. NIPV-onderzoeker Pim van Rede heeft de simulaties toegelicht die voor de experimenten rookgaskoeling zijn uitgevoerd. Hij heeft uitgelegd in hoeverre deze accuraat de experimentresultaten voorspellen. De eerste resultaten van de simulaties zijn positief. Mogelijk kan CFD als tool bij het voorbereiden van experimenten als standaard opgenomen worden.
Projectleider van de experimenten rookgaskoeling Rijk van den Dikkenberg heeft een presentatie gegeven over de opzet en condities van de experimenten en het veiligheidsprotocol. Daarna heeft hij de bevindingen van de pretest gedeeld. In een workshop op het FSS-congres worden de eerste resultaten van de experimenten rookgaskoeling gedeeld. Op 24 juni worden tijdens de volgende CoP Brand-bijeenkomst de resultaten bediscussieerd.
De bijeenkomst sloot af met de oproep wie een aanzet wil doen voor het beschrijven van de afwijkingen van de standaard en daarbij behorende handelingsperspectieven. Verder is door de CoP-deelnemers de behoefte geuit om de specialismen brand op de agenda te zetten.
De volgende bijeenkomst vindt plaats op 24 juni 2025 op het NIPV. Op deze bijeenkomst staan de resultaten van de experimenten rookgaskoeling centraal.
10 februari 2025: Startbijeenkomst
Op 10 februari is de vroegere studiegroep Brand doorgestart in de vorm van de nieuwe Community of Practice Brand (CoP Brand). Met 26 deelnemers, die 14 veiligheidsregio’s vertegenwoordigden, was de bijeenkomst goed bezocht.
In de bijeenkomst is allereerst aandacht besteed aan de doelstellingen van de CoP. Daarna is een presentatie gegeven over de experimenten rookgaskoeling, die van 28 april t/m 2 mei 2025 plaatsvinden op Troned. Na een terugblik op de opzet en uitkomsten van de eerdere experimenten in 2019, is de conceptopzet van de rookgaskoelingsexperimenten in 2025 toegelicht en was er de gelegenheid om deze te bediscussiëren. De waardevolle reacties van de CoP-deelnemers zijn meegenomen in het definitieve onderzoeksplan.
Daarna is aan de orde gekomen welke onderwerpen de CoP verder graag wil bespreken. De volgende onderwerpen werden genoemd:
- Basisprincipes plus
Denk hierbij aan het opstellen van standaardafwijkingen voor een paar veel voorkomende gebouwbranden, zoals woongebouwen, hoge gebouwen en grote compartimenten. En aan het aanscherpen van de verkenningsvragen met rookverspreiding. - Rookverspreiding en ventilatietechnieken
- Handelingsperspectieven voor nieuwe ontwikkelingen in de bouw, o.a. naar aanleiding van het rapport ‘Brandveiligheid van verduurzaamde en snel gerealiseerde woningen. De rode draad uit branden in de gebouwschil’.
De volgende bijeenkomst vindt plaats (via Teams) op 14 april 2025. Op de agenda staan de resultaten van de pretest experimenten rookgaskoeling, de verkenning van rookgaskoeling met simulaties en tot slot brandweercultuur en het leren van incidenten.
Contact
Heeft u een vraag over dit onderwerp?
Neem contact met ons op via dit formulier. Uw gegevens worden alleen gebruikt voor correspondentiedoeleinden.
Velden gemarkeerd met * zijn verplicht