Leidraad Natech Risicobeheer: gevolgen van natuurgeweld voor de industrie
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, februari 2024
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen. Doel van de leidraad is het stimuleren van gerichte risicobeheersing voor dit type rampen binnen de Europese lidstaten en kwetsbare industriële installaties beter te beschermen tegen natuurgeweld. Het LEC Industriële Veiligheid (LEC IV) heeft het thema Natech-risicobeheersing opgenomen in zijn meerjarenplan.
Reële scenario’s
Werk aan de winkel voor de industrie én voor beleidsmakende en toezichthoudende overheden in de Europese lidstaten. Zeker gelet op de jongste klimaatscenario’s, die wereldwijd een toename van natuurrampen als gevolg van extreem weer voorspellen. Ook voor Nederland zijn Natech-calamiteiten zeer reëel. Vooral scenario’s gerelateerd aan extreem weer, zware storm, hitte, overstroming of juist extreme droogte. De grootste industriële clusters, met ook veel Seveso-bedrijven, zijn in Nederland geconcentreerd in laag gelegen gebieden in de delta’s en nabij de grote rivieren. In Nederland moeten overheid en industrie dus ook aan de slag met risicobeheersing en preparatie voor Natech-calamiteiten.
Het LEC IV heeft de Europese leidraad in het Nederlands vertaald en beschikbaar gesteld voor toepassing door landelijke en regionale overheden en voor de industrie. De leidraad beschrijft de typen Natech-calamiteiten, hun impact en gevolgen en een stappenplan om de risico’s en effecten van dergelijke incidenttypen gedetailleerd in kaart te brengen.
Kenmerken Natech-calamiteiten
Natech-calamiteiten onderscheiden zich van ‘normale’ industriële ongevallen door hun schaal en reikwijdte. Aardbevingen, stormen of overstromingen kunnen grote gebieden treffen en impact hebben op meerdere bedrijven of zelfs hele industrieclusters. Daardoor kunnen op zeer grote schaal gevaarlijke stoffen vrijkomen en zich (bij overstroming) over grote gebieden verspreiden. Ook moet rekening worden gehouden met keteneffecten als gevolg van de indirecte impact door uitval van energie of regelsystem. Bovendien kunnen preventieve voorzieningen en veiligheidssystemen als gevolg van de impact beschadigd raken, waardoor zij hun functie niet goed kunnen vervullen. Door deze kenmerken van Natech-rampen volstaan reguliere instrumenten voor industriële risicoanalyse niet en is een specifieke ‘Natech-risicoanalyse’ noodzakelijk.
Meerjarenagenda
Het LEC IV vindt Natech-risicobeheersing een belangrijk thema en heeft het daarom op initiatief van het Kernteam IV op de meerjarenagenda voor projecten en activiteiten gezet. Het NIPV werkt aan een ‘Handreiking Veilige klimaatadaptatie’ die de risico’s, impact en effecten van klimaatverandering op de veiligheid in Nederland beschrijft. In die handreiking wordt ook verwezen naar de Europese Natech-leidraad als basis voor risico- en gevolganalyse. Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland heeft al subsidie aangevraagd uit het fonds Meerjarenagenda Omgevingsveiligheid om met het thema aan de slag te gaan.
Lees de Leidraad Natech Risicobeheer
Lees ook
Het Meerjarenplan 2024-2027 van het LEC Industriële Veiligheid is voltooid en de eerste thema’s staan al op de agenda voor uitvoering.
De eerste ervaringen met het leerblok over de NFPA-standaarden (NFPA = National Fire Protection Associaton) zijn positief.
Deze maand verschijnt het tweede deel van het LBR-boekje: een handreiking voor toepassing van de techniek- en systeemroute LBR (Landelijke Benadering Risicobedrijven) voor de Seveso-inspecteurs van de veiligheidsregio’s.
De nieuwe handreiking leidt specialisten stap voor stap door het adviesproces bij vergunningtrajecten rond milieubelastende activiteiten. Met de komst van de Omgevingswet is dat adviesproces op een nieuwe leest geschoeid.
Tijdens een Europees seminar over rampbestrijdingsplannen trad Jan Meinster namens het LEC Industriële Veiligheid op als gastspreker.
Het ‘live’ testen van stationaire brandblussystemen in hun bedrijfsomgeving is belangrijk om aan te tonen dat die systemen effectief en betrouwbaar zijn voor het bestrijden van de brandscenario’s waarvoor ze zijn bedoeld.
De netwerkdag van het LEC IV op 14 maart jl. was ‘anders dan anders’. In plaats van de Brauerszaal van het NIPV was het voormalige klooster Mariënhof aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort de plaats van samenkomst voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van de specialisten industriële veiligheid.
Met de omzetting van de PGS-reeks naar PGS’en ‘Nieuwe Stijl’, die enkele jaren geleden is gestart, is voor deze serie richtlijnen ook het digitale tijdperk begonnen. De nieuwe risico- en scenariogestuurde werkwijze met ‘doorklikfuncties’ werkt immers alleen in een digitale omgeving.
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.