Blog: De gekleurde voortgang van de energietransitie

30 augustus 2022

Lector Energie- en transportveiligheid Nils Rosmuller gebruikt zijn blog voor een kleurrijke bloemlezing over de veiligheidsaspecten van de energietransitie.

Zojuist las ik diverse berichten over aan de grond gelopen tankers geladen met steen- en bruinkolen (1) in Nederland (2). Twee fossiele brandstoffen, beide met donkere kleuren. De energietransitie laat zich kenmerken door een veel breder, kleurrijker pallet aan energieopwekking. Dit blog is daarom een kleurrijke bloemlezing omtrent de veiligheidsaspecten van de energietransitie.

De energietransitie is een bont geheel van initiatieven en partijen die daarin een rol spelen. Rijp en groen door elkaar. We krijgen er (figuurlijk) echter geen grijze haren van, sterker nog, enigszins tevreden zijn we wel. Als lectoraat hebben we, samen met onder meer Brandweer Nederland en de lectoraten brandweerkunde en brandpreventie, een flink aantal producten opgeleverd zodat collega’s in het land niet meer rood aanlopen bij de advisering, noch wit wegtrekken als zij met een energietransitie-incident worden geconfronteerd.


Intermezzo

In de uitgave ‘Brandveiligheid van parkeergarages met elektrisch aangedreven voertuigen’ uit 2021 hebben we de specifieke EV-problematiek voor met name de incidentbestrijding in parkeergarages in beeld gebracht. Langere brandduur, verhoogde waterstoffluoride concentraties als verbrandingsproducten, langdurige koeling en derhalve bluswaterhoeveelheid, en tot slot het afvoeren van het wrak.


Brandweer Nederland heeft haar redelijk brandweer-rood gekleurde koersdocument voor de veilige energietransitie. De realisatie van de koers is uitgewerkt in het programmaplan Veilige Energietransitie met daarin een breed palet aan deelprojecten, elk met een kleurcode voor de status: rode, oranje, gele en groene projecten. Twee jaar geleden was dit overzicht overwegend rood gekleurd. Nu, twee jaar na de start wordt het ons letterlijk groen voor de ogen: steeds meer deelprojecten in het programmaplan staan als ‘gereed’/resultaat opgeleverd. Van handelingsperspectieven over het meten van spanning en knippen in oranje kabels in zogenaamde green vehicles tot handreikingen over grijze, blauwe en groene waterstof in woningen. Met de veiligheidsregio’s hebben wij ons het zwart voor de ogen gewerkt om Nederland een stuk(je) veiliger te maken.


Intermezzo

Met DNV en de brandweer hebben we de risico’s voor hulpverleners van mogelijke elektrocutie bij incidentbestrijding van EV-onderzocht en gepubliceerd in de ‘Richtlijn voor brandweeroptreden bij elektrische voertuigen’. Die risico’s blijken er amper te zijn. Tevens blijkt dat het meten van spanning op het voertuig weinig betrouwbare informatie geeft, speciale kennis en materiaal vereist, waardoor we aanbevelen dit niet als standaard activiteit op te nemen bij de incidentbestrijding.


Toch kunnen we niet alles door een roze bril bekijken: diverse deelprojecten staan nog op rood of oranje. Dit jaar, en ook de komende jaren, moeten we met zijn allen aan de weg blijven timmeren om onder meer voor nieuwe wet- en regelgeving te lobbyen en bestaande rode vlaggen voor weg te nemen. De zwart-wit geblokte finish vlag is zeker nog niet in zicht.

Desondanks zijn wij geen zwartkijkers: we zijn trots op wat we met zijn allen het afgelopen jaar bereikt hebben. Waar in een grijs verleden nog slechts enkelen van de energietransitie hebben gehoord, zijn de afgelopen jaren steeds meer ’professionals zich bewust geworden van de relevantie van de veiligheidsaspecten van de energietransitie.


Intermezzo

Op onze lectoraatspagina zijn producten die we gerealiseerd hebben ten behoeve van een veilige energietransitie gepubliceerd. Naast de website zitten we in diverse overleggremia met brancheverenigingen, bedrijven, overheden en beleidsmakers. En natuurlijk initiëren we zelf ook kennisuitwisselingsmogelijkheden zoals de Community of Practice Battery packs en de Community of Practice waterstof, die binnenkort op onze website beschikbaar zijn.


Intermezzo

De webinarreeks die we samen met Brandweer Nederland hebben ontwikkeld en thans uitvoeren zorgt voor veiligheids-kennisverspreiding binnen en buiten het werkveld van de veiligheidsregio’s. Met sprekers vanuit de wetenschap, verzekeringswereld, de branches als zonne-energie, waterstof, energieopslag en automotive verbinden we werelden die op veiligheid allemaal hun eigen kennis hebben en rol te spelen hebben.


Misschien kijken we wel te veel door een roze bril naar deze toenemende mate van bewustwording van de veiligheidsrisico’s. Echter, ook wij beseffen dat, als het gaat om veiligheid, er zeker nog geen witte rook uit de schoorsteen van de energietransitie komt, maar zwartgallig zijn we er ook niet over.

Nils Rosmuller, lector Energie- en transportveiligheid
Tom Hessels, adviseur Energie- en transportveiligheid

[1] https://nos.nl/artikel/2441866-schip-met-kolen-loopt-vast-bij-nijmegen-schipper-kan-boete-verwachten?utm_campaign=220825-flits&utm_content=01-nieuwsflits&utm_source=mailplus-nieuws&utm_medium=email

[2] Kolen zijn weer nodig, vanwege energietekorten (oorlog in Ukraine). De lage waterstand in combinatie met te diep steken van de tankers vormen de externe omstandigheden die aan dergelijke incidenten ten grondslag liggen.

Lees ook

28-01-2025
Wees voorbereid op gevolgen van digitale ontwrichting

Hoe ga je om met de complexiteit en de maatschappelijke effecten van een cyberaanval, hack of een ontwrichting? De nieuwe training Cybergevolgbestrijding en Digitale Ontwrichting biedt uitkomst voor de complexiteit en maatschappelijke effecten van cybercrises.

27-01-2025
Klimaatveiligheid: 10 belangrijkste knelpunten en aanbevelingen bij crisisorganisaties

In opdracht van het programma Klimaatveiligheid van het NIPV heeft kennisinstituut Deltares 10 knelpunten en 10 aanbevelingen geïdentificeerd in de (bovenregionale) samenwerking van crisisresponsorganisaties.

22-01-2025
“Uitdagingen in natuurbrandveiligheid zijn internationaal vergelijkbaar”  

“Zelfs als je volledig voorbereid bent op natuurbranden kun je niet alle branden voorkomen. Wat je wél kunt doen, is ervoor zorgen dat alle voorbereidende maatregelen op orde zijn en de schade zo veel mogelijk beperken”, zegt onderzoeker Hugo Lambrechts van het NIPV.

22-01-2025
Slimme repressie: op basis van kennis de brand bestrijden 

Natuurbranden worden steeds complexer en dynamischer. Eén bestrijdingsmethode, waterlevering, is niet meer voldoende. Specialistische eenheden van de brandweer zetten in op meer kennis en andere methoden om slimmer met natuurbranden om te gaan. Een introductie én vooruitblik van landelijk landelijk coördinator natuurbrandbeheersing Jelmer Dam.  

22-01-2025
”Men kijkt al snel naar de veiligheidsregio omdat wij overal aangehaakt zijn”’ 

Het project Natuurbrandmanagement heeft tot doel om grensoverschrijdende natuurbranden zo veel mogelijk te voorkomen en snel te kunnen stoppen, door samen te oefenen en preventieve maatregelen te nemen. Projectleider Sraar Theeuwen van Veiligheidsregio Limburg-Noord vertelt.

20-01-2025
Investeren in weerbaarheid: de sleutel tot een veerkrachtige toekomst 

Diverse maatschappelijke ontwikkelingen maken onze samenleving kwetsbaar voor verstoringen. De huidige geopolitieke dreigingen en de gevolgen daarvan vragen om een gezamenlijke aanpak. Het NIPV initieert en stimuleert deze aanpak en draagt bij door middel van onderzoek, onderwijs en voorlichting.

16-01-2025
“Ik heb zin om collega’s de nieuwe leeromgeving Canvas te laten zien”

“Mijn tip voor collega’s bij veiligheidsregio’s en roi’s: ga met Canvas aan de slag, ga het jezelf eigen maken”, aldus Maike Wondergem van Veiligheidsregio Zeeland.

15-01-2025
Nieuw lectoraat Datagedreven publieke veiligheid geeft impuls aan publieke veiligheid

Deze maand start het nieuwe lectoraat Datagedreven publieke veiligheid, onder leiding van lector Amy Matser.

15-01-2025
Brandveiligheid van parkeergarages met elektrisch aangedreven voertuigen

Het afgelopen weekend werkte lector Nils Rosmuller mee aan een tv-item van de NOS over de brandveiligheid van parkeergarages waarin elektrisch aangedreven voertuigen worden geparkeerd en opgeladen.