Bevoegdheden van burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) digitale incidenten onderzocht

16 januari 2023

Wat kunnen (en mogen) burgemeesters en voorzitters veiligheidsregio’s bij digitale incidenten van het Rijk verwachten en andersom?

Het Veiligheidsberaad heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) verzocht een verkenning uit te voeren naar bestuur­lijke bevoegdheden bij (dreigende) digitale incidenten. Daarbij gaat het om juridische bevoegdheden en andere interventies van burgemeesters en/of voorzitters van veiligheidsregio’s.

Digitale ontwrichting als crisisscenario

De digitalisering van de samenleving blijft één van de grote ontwikkelingen van deze tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in een onverminderd tempo op. Dit brengt vele kansen voor de samenleving met zich mee. Maar zorgt, vanwege onze toenemende afhankelijkheid van digitale systemen, ook voor kwetsbaarheden. De vervlechting van digitale systemen en maatschappelijke processen zorgt ervoor, dat we als samenleving rekening moeten houden met digitale ontwrichting als crisisscenario.

Wat zijn de bevoegdheden van burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s bij (dreigende) cyberincidenten?

Burgemeesters en/of voorzitters veiligheidsregio’s hebben géén specifieke bevoegdheden waarmee zij bij cyberincidenten in kunnen grijpen. Wel staan hen, zo blijkt uit deze studie, in de ‘koude/ lauwe fase’ andere interventies ter beschikking op het gebied van cyberwaakzaamheid en cyberweerbaarheid. Denk hierbij aan interventies op het gebied van vergunningen, risicodialoog en stakeholdermobilisatie. Deze interventies bieden burgemeesters (vanuit hun rol als bestuurder, aanjager en bemiddelaar) aangrijpingspunten voor het bevorderen van cyberwaakzaamheid en -weerbaarheid. Deze interventies worden in praktijk niet of nauwelijks gebruikt.

Net zoals in de ‘koude/lauwe fase van een (dreigende) crisis’, beschikt een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio’s in de ‘warme fase’ over reguliere bevoegdheden ten aanzien van openbare orde en veiligheid. Een burgemeester en/of voorzitter veiligheidsregio beschikt niet over specifieke bevoegdheden die hij/zij kan inzetten bij digitale incidenten. Net als bij andere bovenregionale crises spelen er bij digitale incidenten, waarbij meerdere regio’s betrokken zijn, wel een aantal terugkerende vragen en onduidelijkheden. Onder meer op het gebied van informatievoorziening, bestuurlijke afstemming en wederzijdse verwachtingen: wat kan (en mag) een burgemeester/voorzitter veiligheidsregio bij digitale incidenten van het Rijk (NCTV, NCSC) verwachten en andersom?

Lees ook

17-11-2025
Van waterland naar klimaatland: adaptief denken als tweede natuur

Jeroen Renes van het ministerie van J&V heeft één heldere missie: zo goed mogelijk de veiligheidsregio’s – en daarmee Nederland – faciliteren zodat ze klaar staan voor de risico’s van morgen.

17-11-2025
Meer aandacht voor actuele ontwikkelingen in herziene leergang Ploegchef 

De vernieuwde leergang sluit beter aan op landelijke wensen en actuele ontwikkelingen. Vanaf januari 2026 is de opleiding beschikbaar in Canvas en ook te volgen bij de roi’s.

17-11-2025
Vernieuwde post-hbo-opleiding Fire Safety Engineering van start in 2026

De opleiding is bedoeld voor onder meer brandveiligheidsadviseurs, preventiemedewerkers, brandonderzoekers, bouw- en woningtoezichthouders en vergunningverleners

17-11-2025
Crisis tutorial: “betrouwbare crisisinformatie vind je niet via Google”

De app Crisis tutorial helpt crisisprofessionals om tijdens én voorafgaand aan een crisis snel en betrouwbaar informatie te vinden met AI.

17-11-2025
Herziene leergang Brandonderzoek laat brandweer en politie sámen onderzoeken

De herziening levert op wat is beoogd: méér praktijk en een volwaardig examen met diploma als resultaat. 

17-11-2025
Release LCMS 2025 Q4 – Oefenomgeving

Volg de voortgang van de release op de Oefenomgeving op 18 november via het liveblog.

17-11-2025
Harm Balk over de ‘wondere wereld’ van vakbekwaamheid: “Het samenspel kan beter”

“Ik zou graag zien dat het samenspel met de vakraden Incidentbestrijding en Risico- en Crisisbeheersing gaat verbeteren. Zodat de vraagstelling vanuit het werkveld beter gaat landen in wat vakbekwaamheid te doen heeft.”

12-11-2025
Video: scheepsincidenten raken ons allemaal

Schepen varen door heel Nederland en daarmee verspreiden ook de risico’s zich over het hele land. Bekijk de video over samen werken aan een veilige aanpak van nautische incidenten.

07-11-2025
Blog: “Informatiehonger tijdens crises: Waarom geruchten sneller gaan dan de waarheid”

Waar hadden mensen tijdens de grote stroomstoring in Spanje en Portugal van afgelopen voorjaar de meeste behoefte aan? Informatie. Zo blijkt uit de enquête die het lectoraat Crisisbeheersing (NIPV) uitzette onder aanwezigen tijdens de stroomstoring.