“Samen naar één actueel beeld” met het Dashboard Dijkdoorbraak en Overstroming

Nieuws van het programma Klimaatveiligheid, december 2025

Op woensdag 17 september kwamen 35 professionals van veiligheidsregio’s, waterschappen, Rijkswaterstaat en de Wageningen Universiteit bijeen voor de Bouwdag. Ze werkten verder aan de ontwikkeling van het Dashboard Dijkdoorbraak en Overstroming, een interactief instrument dat actuele data koppelt aan planvorming en daarmee crisisfunctionarissen ondersteunt tijdens dreigende hoogwatersituaties. 

We spraken met Koen Lassauw, coördinator van het Veiligheid Informatie Knooppunt (VIK) en adviseur crisisbeheersing bij Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Over de ambitie achter het dashboard, de samenwerking en de lessen die hij ziet voor andere regio’s. 

Waarom dit dashboard nodig is 

Volgens Koen is het dossier dijkdoorbraak en overstroming een van de meest complexe en informatierijke risico’s in Nederland. Met grote rivieren die door Gelderland-Zuid stromen, zeven aangrenzende regio’s en partners zoals waterschappen, Rijkswaterstaat en gemeenten, is de informatie-uitwisseling enorm. 

“Onze planvorming is heel uitgebreid en goed, maar in een crisis heb je geen tijd om tientallen pagina’s door te nemen. Waterstanden en weerssituaties lopen nooit één op één met wat er in de plannen staat. Dan heb je actuele informatie nodig, gekoppeld aan die planvorming. Het dashboard doet precies dat.”

Het dashboard: 

• Combineert landelijke, bovenregionale en regionale plannen met real-time data; 
• Toont informatie overzichtelijk en direct toepasbaar in het actuele scenario; 
• Brengt data van onder andere KNMI, waterschappen en Rijkswaterstaat samen; 
• Laat per dijkring in één oogopslag zien welke maatregelen, tijdspaden en processen gelden. 

Door informatie te filteren per dijkring, ontstaat volgens Koen een zeer concreet beeld. “In plaats van generieke scenario’s heb je altijd een actueel scenario. Dat meteen verwijst naar de juiste procedures en verantwoordelijkheden.”  

Lees ook Van waterland naar klimaatland: adaptief denken als tweede natuur

Samen bouwen met Design Thinking 

Tijdens de Bouwdag werkten de deelnemers volgens de Design Thinking-methodiek. Dat hielp om ideeën van inhoudsdeskundigen te vertalen naar functies en producten voor het dashboard. “We hebben een kapstok gemaakt: een structuur waar bestaande en toekomstige digitale producten in kunnen landen. Denk aan evacuatietooling die elders al wordt ontwikkeld. Op die manier maken we het dashboard toekomstbestendig. Het dashboard is nog in ontwikkeling, maar de basis staat: 

• Per dijkring zie je direct welke processen van toepassing zijn; 
• Tijdslijnen geven inzicht in hoe lang maatregelen duren (zoals evacuatie of bewaken & beveiligen);
• Realtime gegevens zoals wegwerkzaamheden, inwonersaantallen en gemeentegrenzen worden automatisch opgehaald; 
• Met één klik kunnen producten gedeeld worden via LCMS. 

Alles wat we nu nog in enorme Excelbestanden hebben, willen we visualiseren. Dat maakt het toepassen in crisisomstandigheden veel makkelijker. Het uiteindelijke doel: eind 2026 operationeel zijn, zodat alle betrokken regio’s en partners het dashboard realtime kunnen gebruiken en erin kunnen werken.” 

Er zijn ook flinke uitdagingen

Koen vervolgt: “Iedereen wil meewerken. Waterschappen, universiteiten, veiligheidsregio’s, Rijkswaterstaat. De grootste uitdaging zit niet in de bereidheid, maar in de capaciteit en techniek. De bottleneck ligt op dit moment bij ons. We moeten de architectuur openzetten zodat anderen ook echt kunnen bijdragen. Dat kost meer tijd dan we dachten.” 

Lessen en aanbevelingen voor andere regio’s 

Wat zou Koen meegeven aan organisaties die een vergelijkbaar grootschalig samenwerkingsproject willen starten? 

1. Zet een stevige projectorganisatie neer 
“Niet alleen inhoud en techniek, maar duidelijke projectleiding. De hoeveelheid werk en expertise die je binnenhaalt, is gigantisch.” 

2. Bereid je systemen voor op samenwerking 
“Heel veel mensen willen bijdragen, maar dan moet je platform wél klaar zijn om die bijdragen te ontvangen.” 

3. Denk bovenregionaal 
“Planvorming stopt niet bij regiogrenzen. Door over het hele stroomgebied samen te werken ontstaat een gelijk beeld. En dat is essentieel bij overstromingsscenario’s.” 

Trots op de ontwikkeling

“Dit is de toekomst van planvorming en informatiegestuurd werken. We zetten echt stappen in waterveiligheid. En dat doen we samen.”