Onderzoek naar leiderschapsontwikkeling binnen de brandweer
12 mei 2025
Hoe pakken veiligheidsregio’s leiderschapsontwikkeling aan? En welke kansen, uitdagingen en best practices signaleren HR-professionals hierbij? Dat heeft het NIPV geïnventariseerd als onderdeel van een onderzoek naar beheersmatig leiderschap binnen de brandweer. De belangrijkste uitkomsten zijn samengebracht in een publicatie.
Leiderschapsontwikkeling is actueel thema
Uit de inventarisatie blijkt dat er veel gebeurt op het gebied van leiderschapsontwikkeling. Van de 25 veiligheidsregio’s hebben er 16 een vastgestelde visie op leiderschap. Maar ook zonder formele visie blijkt leiderschapsontwikkeling in vrijwel alle regio’s een actueel thema.
Veelgenoemde ambities
De doelen die regio’s nastreven met leiderschapsontwikkeling lopen uiteen. Veelgenoemde ambities zijn:
- Handvatten bieden voor de werving, selectie en begeleiding van (nieuwe) leidinggevenden
- Een gedeeld beeld creëren van wat ‘goed’ leiderschap betekent binnen de regio
- De aansturing van de organisatie en projecten versterken
- Sociale veiligheid bevorderen binnen de organisatie.
Verschillen in accenten en aanpak
Wat onder ‘goed’ leiderschap wordt verstaan, verschilt per regio. Vaak wordt dit gekoppeld aan bredere organisatiedoelen of kernwaarden, zoals het streven naar een wendbare of vitale organisatie, waarin vakmanschap, samenwerking, verbinding of besluitvaardigheid centraal staan. Op basis daarvan leggen regio’s de nadruk op bepaalde leiderschapsstijlen of ontwikkelrichtingen, zoals dienend, situationeel, authentiek of persoonlijk leiderschap.
De aanpak verschilt eveneens per regio. Sommige veiligheidsregio’s zetten in op grootschalige, organisatiebrede leiderschapsprogramma’s, terwijl andere juist kiezen voor gerichte activiteiten voor specifieke doelgroepen of thema’s, bijvoorbeeld trainingen voor postcommandanten.
Lees de terugkoppeling
Meer over het onderzoek naar beheersmatig leiderschap
Het NIPV doet momenteel onderzoek naar beheersmatig leiderschap binnen de brandweer. Hiermee wordt bedoeld het dagelijks leidinggeven aan posten, ploegen en teams op kantoor. Centraal in het onderzoek staat de vraag hoe leidinggevenden én leidingontvangers het leiderschap ervaren. Naast de inventarisatie doet het NIPV een (inter)nationale literatuurstudie naar brandweerleiderschap en leiderschap in vergelijkbare organisaties zoals politie en defensie. Ook worden er (groeps)interviews gehouden met leidinggevenden en medewerkers op alle niveaus binnen de brandweer.
Het onderzoek geeft input en is het startpunt voor de kwalificatiedossiers voor leidinggevenden binnen de brandweer, toekomstige visies op brandweerleiderschap en onderwijs en lesmateriaal van het NIPV. Het onderzoeksrapport met de resultaten verschijnt dit najaar.