Langdurige crisis of langdurige inzet? Nieuwe inzichten in crisisbeheersing
30 april 2025
De samenleving verandert en daarmee ook de impact van crises waarmee we te maken krijgen. In een nieuw rapport, getiteld ‘Langdurige crisis? Uitdagingen van langdurige inzet voor veiligheidsregio’s’, wordt kritisch gekeken naar hoe we langdurige, complexe situaties duiden en welke gevolgen dit heeft voor de inrichting van de Nederlandse crisisbeheersing, met name binnen de veiligheidsregio’s.
De term ‘langdurige crisis’ wordt vaak gebruikt om situaties zoals de coronapandemie, klimaatverandering en de opvang van Oekraïense vluchtelingen te beschrijven, die wat anders vragen van veiligheidsregio’s dan ze gewend zijn. Maar volgens de onderzoekers is die term niet altijd passend. Uit het onderzoek komt naar voren dat in de discussies die veiligheidsregio’s voeren over langdurige crises vaak de focus niet op de gebeurtenis zelf ligt, maar op de langdurige inzet die de situatie van de veiligheidsregio vraagt. De onderzoekers menen daarom dat het nuttiger is om te spreken van een langdurige inzet van de (crisis)organisatie.
Nieuwe focus in de crisisaanpak
Uit een literatuurstudie, documentanalyse en interviews met veiligheidsregio’s blijkt dat de aandacht bij veiligheidsregio’s vooral uitgaat naar hoe de organisatie langdurig inzetbaar kan zijn. Continuïteit van de organisatie, duurzame inzet van medewerkers en de verbinding tussen de projectorganisatie en lijnorganisatie staan hierbij centraal.
“Het onderwerp leeft in de veiligheidsregio’s”, aldus de onderzoekers van het NIPV. “Er wordt volop gewerkt aan manieren om organisaties flexibel in te richten, adequaat in te spelen op verschillende crisissituaties en medewerkers duurzaam inzetbaar te houden.”
Drie grote vraagstukken
Het rapport benoemt enkele belangrijke vraagstukken, waaronder:
- Taakopvatting van veiligheidsregio’s: waar lenen veiligheidsregio’s zich wel of niet voor?
- Flexibele organisatie: hoe ontwikkel je een crisisstructuur die langdurig inzetbaar is?
- Leidinggeven en vakbekwaamheid: wat vraagt een langdurige inzet van leidinggevenden (anders dan een kortdurende inzet)?
Vooruitblik
De discussie over langdurige inzet is nog lang niet afgerond. Het rapport roept op om deze vraagstukken actief te blijven bespreken, zowel binnen als buiten de eigen organisatie.
Vanuit het NIPV doen wij dit ook. Op basis van cocreatie (onderzoek, onderwijs en praktijk) wordt op dit moment een ontwikkeltraject gericht op leiders bij langdurige inzet verkend. Daarnaast zal tijdens het NIPV-congres Crisisbeheersing: crises to come op 21 mei 2025 een sessie aan dit onderwerp worden gewijd.