Scholieren bedenken slimme oplossingen voor brandweervraagstukken

25 april 2025

Wil de jeugd van nu later nog wel bij de vrijwillige brandweer? Dit was een van de vragen waarover tweedejaars Technasiumleerlingen uit het noorden van ons land zich de afgelopen maanden hebben gebogen. Op 16 april, tijdens de grote finale in Zwolle, streden 8 groepjes scholieren om de Technasium Brandweer Award 2024-2025. Lector Ricardo Weewer en onderzoeker Joost Hermans maakten deel uit van de jury.

Drie uitdagingen

De scholieren kregen van de brandweer in Noord-Nederland (Fryslân, Groningen, Drenthe en IJsselland) en het lectoraat Brandweerkunde van het NIPV de volgende uitdagingen om te onderzoeken:

• Hoe kan de brandweer in de toekomst voldoende vrijwilligers aantrekken?
• Sluit de jeugdbrandweer nog wel aan bij de beleving van jongeren, weten zij dat de jeugdbrandweer bestaat? Hoe kunnen we jongeren enthousiasmeren voor de jeugdbrandweer en wat kunnen zij betekenen bij een daadwerkelijke inzet van de brandweer?
• Brandveilig leven: hoe brandveiliger Nederland leeft, hoe minder branden en slachtoffers er zullen zijn. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen hun gedrag veranderen en brandveiliger gaan leven?

Escaperoom, zelfrijdende rolstoel en magneten die vluchtwegen creëren

“Met dit project hebben we een eerste stap gezet naar een innovatieve manier van onderzoek doen, namelijk citzen science. Dit houdt in dat we de jongeren, met begeleiding van ons, zélf onderzoek hebben laten doen”, vertelt Hermans enthousiast. Op basis van hun onderzoek onder hun leeftijdsgenoten hebben ze vervolgens heel creatieve en slimme oplossingen bedacht: van mediacampagnes tot brandweerscholen en games en lesmodules over brandveilig leven. In totaal werden maar liefst 360 onderzoeken ingestuurd. Voor ons als jury was het een behoorlijke kluif om uit al die goede en innovatieve inzendingen de winnaars te kiezen!”

De winnaars van de Technasium Brandweer Award 2024-2025

• De overall prijs ging naar het Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum uit Appingedam, met een escaperoom waarin je vier verschillende missies kunt voltooien op het gebied van brandveiligheid.
• De beste pitch was voor De Nieuwe Veste uit Coevorden, met een ingenieus idee voor een zelfrijdende rolstoel waarmee je zo veilig mogelijk kunt vluchten bij brand.
• Het beste uitgewerkt (technisch) product was voor het H.N. Werkman Stadslyceum uit Groningen. Zij kwamen met een idee voor magneten in de vloer en meubels die bij brand in werking treden en zo vluchtwegen creëren.
• Het Leeuwarder Lyceum uit Leeuwarden had het beste onderzoek. Zij scoorden het hoogst op uitvoering, navolgbaarheid en helderheid. Ook het ontwerp en het idee kwamen als beste naar voren.

Jongeren en volwassenen hebben dezelfde beelden bij de brandweer

Weewer kijkt terug op een inspirerend traject: “Waarbij mijn belangrijkste conclusie is dat er een grote overlap zit tussen de inzichten die de jongeren hebben opgedaan en de resultaten van onze onderzoeken naar vrijwilligheid. De algemene lijn is hetzelfde: net als de volwassenen zijn de jongeren onbekend met het werk van de brandweer en hebben ze er een verkeerd beeld van. Zo denken ze dat het eng en gevaarlijk is. Er is bij de jongere generatie dus ook nog heel veel te winnen in de beeldvorming over de brandweer. Dat zag je ook aan de projecten die de scholieren hadden ontwikkeld. Die waren bijna allemaal op beeldvorming gericht.”

Waardevolle kennis voor het NIPV

Hermans sluit af: “Het was erg mooi om te zien wat de leerlingen allemaal hebben bedacht! Het NIPV heeft na afloop alle 360 onderzoeksverslagen ontvangen. Hierdoor krijgen we een uniek inkijkje in hoe jongeren denken over de (jeugd)brandweer en over brandveiligheid. Waardevolle kennis waarmee we zeker ons voordeel kunnen doen! Wordt vervolgd dus!”