Evaluatie Covid-19-crisis in Curaçao
27 februari 2024
De directie Risicobeheersing & Rampenbeleid van het Ministerie van Algemene Zaken van Curaçao heeft het NIPV gevraagd het optreden van de overheid in de Covid-19-crisis in Curaçao te evalueren. Meer reservecapaciteit organiseren, de professionaliteit van crisisfunctionarissen versterken en meer tijd en ruimte inbouwen voor (tussentijdse) reflectie zijn enkele aanbevelingen die uit de evaluatie komen.
In de evaluatie staan enkele thema’s centraal, waaronder de voorbereiding van de crisisorganisatie op een pandemie, de crisisrespons van de overheid en de lessen die uit de crisis getrokken kunnen worden. Door middel van documentanalyse en interviews met de ambtelijk meest direct betrokkenen zijn deze thema’s geëvalueerd. Hoewel de pandemie enkele kwetsbaarheden zichtbaar heeft gemaakt, zijn er zeker ook dingen goed opgepakt.
Beperkte capaciteit maakte verschillende organisaties en sectoren kwetsbaar
De beperkte capaciteit, die inherent is aan de kleinschaligheid van het land, in de gezondheidszorg zorgde ervoor dat op bepaalde momenten de reguliere zorg (deels) stil kwam te liggen. Maar ook de crisisorganisatie was kwetsbaar door het beperkt aantal betrokkenen. Het is zonder meer knap dat gedurende een lange periode een relatief klein aantal (overheids)fuctionarissen zich zo hard heeft ingezet voor het algemeen belang. Ook de getoonde veerkracht van de Curaçaose samenleving valt op. Kenmerkend voor bewoners van (kleine) eilanden is dat zij altijd eerst en vooral zelf problemen moeten oplossen en dat hulp van buiten (vaak) laat komt. Bij een toekomstige crisis zullen ook hun inzet en veerkracht weer bepalend zijn.
De belangrijkste lessen gaan over het functioneren tijdens de koude fase
De Covid-19-crisis liet in Curaçao vooral goed zien waar regulier, in de koude fase, de kwetsbaarheden en zwakheden zitten. Zoals het gebrek aan actuele gezondheidswetgeving, onvoldoende zicht op de (verborgen) armoede en op het deel van de bevolking met een zwakke gezondheid. Met name de publieke gezondheidszorg zou steviger verankerd moeten worden. Voor de crisisorganisatie gelden de volgende aanbevelingen:
- Investeer in het op peil houden en versterken van de professionaliteit van betrokkenen bij de crisisstructuur
- Ruim bij een volgende crisis meer tijd en ruimte in voor (tussentijdse) reflectie
- Zet multidisciplinaire samenwerking door in de koude fase.
Wat kan Nederland leren van Curaçao?
Terwijl in Nederland de verantwoordelijken begin 2020 dachten goed voorbereid te zijn op het coronavirus, was men in Curaçao veel minder optimistisch. Overheidsinstanties waren zich bewust van de risico’s door de beperkte capaciteit en kleinschaligheid van het land. In januari werden al maatregelen genomen ter voorbereiding op de eerste besmetting. Nadat de eerste besmetting was geconstateerd, volgden dan ook snel zeer vergaande maatregelen. Tijdens de eerste coronagolf is één persoon in Curaçao overleden aan corona.
