Nieuwe leerstroom Industriële Veiligheid krijgt gestalte
Nieuws van het LEC Industriële Veiligheid, februari 2023
In september dit jaar gaat de nieuwe leerstroom Industriële Veiligheid van start. Het kennisprogramma, dat tot stand is gekomen met input vanuit de veiligheidsregio’s, is een onderdeel van het nieuwe Leerlandschap Risicomanagement van het NIPV. Een belangrijk kenmerk van het nieuwe leerlandschap is dat de leerstromen voor de vakgebieden industriële veiligheid, brandveiligheid en ruimtelijke veiligheid modulair van opbouw zijn en beter aansluiten op het kennisniveau dat de cursisten (deels) al hebben.
Op 26 januari vond een kick-off bijeenkomst plaats van de ontwikkelaars en beoogde docenten voor de leerstroom Industriële Veiligheid. Komende maanden gaat een aantal ontwikkelgroepen aan de slag om de diverse leerblokken voor de leerstroom IV concreet te vullen met les- en leerstof.
Leerstroom houdt rekening met bestaande kennisniveau
“De leerstroom IV is qua opzet en inhoud wezenlijk anders dan de oude ‘leergang’”, verduidelijkt Linda van de Ven, adviseur van het Centrum Opleiding en Vorming Brandweer bij NIPV. “In de ‘oude’ situatie ging een leergang doorgaans in september van start met een vastgesteld lesprogramma voor een groep cursisten, waarna zij de opleiding anderhalf jaar later met examens afsloten. Die aanpak sloot niet aan bij het sterk wisselende kennisniveau van cursisten binnen een lesgroep. De leergang werd gevolgd door zowel beginnende beroepsbeoefenaren die helemaal nieuw waren binnen het veiligheidsdomein als door functionarissen die al jaren werkzaam waren in een ander taakveld binnen een veiligheidsregio, zoals brandveiligheid of ruimtelijke veiligheid. Die mensen hadden dus al de nodige basiskennis. De nieuwe leerstroom IV houdt rekening met dat bestaande kennisniveau, waardoor niet iedereen alle leerblokken hoeft te volgen. Wie bijvoorbeeld al jaren als adviseur brandveiligheid heeft gewerkt, kan het leerblok brandveiligheidskunde overslaan.”
Leerblokken volgen die aansluiten bij behoeften
Het gevolg van deze opzet is volgens Linda van de Ven dat cursisten groepsgewijs onderwijs krijgen aangeboden op het NIPV, maar in wisselende groepssamenstellingen, al naar gelang de behoefte om bepaalde leerblokken te volgen. “De modulaire opbouw maakt het voor ‘zittende’ specialisten industriële veiligheid ook mogelijk om op een willekeurig moment een leerblok naar keuze te volgen als zij in hun praktijk het gevoel hebben dat ze hun kennis op dat thema moeten bijspijkeren. Ook wordt het eenvoudiger om binnen de veiligheidsregio over te stappen naar een andere specialisatie. Wie bijvoorbeeld wil switchen van industriële veiligheid naar brandveiligheid of andersom, hoeft niet een volledige leerstroom te volgen.”
Onderlinge samenwerking bevorderen
Om praktische redenen is het onderwijs in de nieuwe leerstromen, ondanks verschillen in kennisniveau, groepsgewijs georganiseerd. Wel wordt meer individuele voorbereiding van de cursisten gevraagd om een zekere basiskennis op te doen alvorens inhoudelijk aan de cursus te beginnen. Bijvoorbeeld door zich in te lezen, met e-learning of via interviews met ervaren collega’s in het vakgebied. Een pluspunt van het nieuwe leerlandschap met leerstromen, waarin inhoudelijke leerblokken deels generiek zijn, is volgens Linda van de Ven dat functionarissen in de taakvelden industriële veiligheid, brandveiligheid en ruimtelijke veiligheid elkaars ‘taal’ leren spreken. “Dat bevordert ook de onderlinge samenwerking in dossiers waarin de functionarissen elkaar in de praktijk kunnen tegenkomen.”
Kenniscirkel
Het is volgens Linda van de Ven nog een stevige opgave voor de ontwikkelgroepen en de docenten om de leerstroom te vullen en op tijd uit de startblokken te krijgen. De eerste opzet van de leerstroom IV is voor advies aan het veld voorgelegd en aan de hand van de respons vanuit de veiligheidsregio’s wordt het curriculum in de diverse lesblokken vertaald. “De leerstroom is uiteraard ook Omgevingswetproof. Zo zal voor de specialisten Industriële Veiligheid de adviestaak in het kader van vergunningverlening, toezicht en handhaving belangrijker worden als de Omgevingswet van kracht wordt. Tevens krijgen kennisdocumenten die het werkveld oplevert een betere plek in het onderwijs, zodat we de kenniscirkel; onderzoek, praktijk en onderwijs, kunnen sluiten. Zo krijgt bijvoorbeeld het handboek Milieuadvisering, dat nog in ontwikkeling is, een belangrijke plek binnen het leerblok Milieuadvisering. We zijn met een enthousiast ontwikkelteam bezig om de leerblokken vorm te geven, met als doel dat in september de eerste groep in de nieuwe leerstroom IV kan starten.”
Neem voor meer informatie of uitleg over het leerlandschap Risicomanagement contact op met Linda van de Ven of bekijk de opleidingsinformatie over het Leerlandschap Risicomanagement.
Lees ook
De netwerkdag van het LEC IV op 14 maart jl. was ‘anders dan anders’. In plaats van de Brauerszaal van het NIPV was het voormalige klooster Mariënhof aan de rand van de historische binnenstad van Amersfoort de plaats van samenkomst voor de halfjaarlijkse bijeenkomst van de specialisten industriële veiligheid.
Met de omzetting van de PGS-reeks naar PGS’en ‘Nieuwe Stijl’, die enkele jaren geleden is gestart, is voor deze serie richtlijnen ook het digitale tijdperk begonnen. De nieuwe risico- en scenariogestuurde werkwijze met ‘doorklikfuncties’ werkt immers alleen in een digitale omgeving.
De eerste kandidaten voor het Traineeship Omgevingsveiligheid hebben zich gemeld. Op 5 maart ging de wervingscampagne online op de website van Brandweer Nederland en al binnen vier uur was de eerste reactie binnen.
Risicobeheersing en repressie zijn in het brandweerdomein de twee uitersten links en rechts in de veiligheidsketen. Maar verenigd in één persoon vormen ze een sterke combinatie. Mario Struik, specialist risicobeheersing bij Veiligheidsregio Utrecht, is één van de SIV’ers die kennis en kunde van beide taakvelden combineert in zijn brandweerloopbaan.
Joram Gielbert heeft op 1 februari zijn werkzaamheden voor de Veiligheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) en het LEC IV beëindigd. Maar hij laat de industriële veiligheid beslist niet los, want als zelfstandig adviseur blijft hij in grote lijnen hetzelfde werk doen.
De inzet van waterschermen of waterstralen om bij chemische incidenten gas- of dampwolken te beïnvloeden, heeft vaak maar een beperkt effect.
Het afgelopen jaar stond voor het LEC IV vooral in het teken van het verstevigen van zijn positie en relaties in het netwerk van veiligheidspartners.
Directeur Risico- en Crisisbeheersing Edith van der Reijden geeft inzicht in samenwerking en veilige energietransitie.
Het Joint Research Centre van de Europese Commissie heeft een leidraad gepubliceerd voor het beheersen van risico’s van ‘Natech’ calamiteiten; industriële incidenten veroorzaakt door natuurgeweld, zoals aardbevingen, overstromingen of extreme temperaturen.