“Omgaan met hitte wordt steeds doelgroepspecifieker” 

7 maart 2025

“Op dit moment wordt het Nationaal Hitteplan voor het eerst sinds de introductie in 2007 geëvalueerd,” zegt Werner Hagens, Coördinator van het Nationaal Hitteplan bij het RIVM. “Belangrijke vraag daarbij is natuurlijk: Moeten we het hitteplan aanpassen om ook beter voorbereid te zijn in een veranderend klimaat waarbij hoge extreme temperaturen vaker voorkomen? Moeten we doelgroepspecifieker gaan communiceren? Dit was een vraag die ook bij partijen als KNMI, VU en TNO leefden. Gezamenlijk is er een nieuwe index ontwikkeld: Hittekracht. Vergelijkbaar met windkracht en zonkracht geeft deze index een uniforme manier om de impact van hitte te meten, te indexeren en te communiceren. We zijn nu aan het kijken hoe we de Hittekracht ook onderdeel kunnen laten worden van het Nationaal Hitteplan.”  

4-factoren model hittekracht
4-factoren model hittekracht

“Hittekracht is met name een communicatiemiddel,” zegt Boris Kingma, Senior Human Performance Analist bij TNO en bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Kopenhagen. “Het mooie is dat je voor een doelgroep specifiek kunt maken hoe te acteren. Dat is vergelijkbaar met zonkracht: mensen met een lichte huidskleur weten bij zonkracht 3 dat ze maatregelen moeten nemen. Mensen met een donkerder huidskleur moeten bijvoorbeeld pas bij zonkracht 4 of 5 extra smeren. Hier ligt ook direct de link naar de veiligheidsregio’s. Neem bijvoorbeeld een evenement. Daar heb je aan de ene kant het publiek en aan de andere kant de mensen die de activiteit doen. Met de veiligheidsregio’s Amsterdam Amstelland en Noord-Holland Noord zijn wij aan het verkennen hoe we op die verschillende activiteitenniveaus kunnen inspelen bij evenementen.” Hagens vult hem aan: “Zo maak je het dus doelgroepspecifieker.  

Portretfoto Werner Hagens
Portretfoto Werner Hagens

Niet alleen wordt Hittekracht onderdeel van het Nationaal Hitteplan en door het KNMI in gebruik genomen, ook commerciële aanbieders als Buienradar oriënteren zich op het communiceren van Hittekracht op hun platforms.” 

Kingma: “Naast Hittekracht ontwikkelen we ook Hittefit. Misschien ben je zelf niet zo vatbaar voor hitte, maar ben je dat binnen je beroep wel. Neem bijvoorbeeld de Brandweer. Ook als het hitteplan niet geactiveerd is komen ze met hun beschermende kleding in omstandigheden terecht waarbij ze extra kwetsbaar zijn en er extra capaciteit nodig is om branden te bestrijden. Zeker op dagen waarbij de hittekracht al hoog is; maar dus ook juist bij dagen waarop je voor andere beroepen of activiteiten nog niet zoveel last hebt van de hitte is het juist belangrijk dat je weet dat het voor de brandweer al een probleem is. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat in de afgelopen jaren het aantal uren waarbij je door de hittekracht, extra capaciteit nodig hebt met 166% is gestegen. Dat is dus eigenlijk een verborgen werkdruk. De beslisboom die daarbij hoort willen we heel graag samen met het NIPV verder uitwerken.”  

Portretfoto Boris Kingma
Portretfoto Boris Kingma

Hagens heeft tenslotte een tip voor veiligheidsregio’s. “Al 1 of 2 weken voordat een hittegolf zich aandient krijgen wij berichten van het KNMI. Vanaf dat moment stuurt het RIVM nieuwsbrieven richting GGD en veiligheidsregio’s. Je kunt je hierop abonneren via de link hieronder.