label Klimaatadaptatie

Klimaatveiligheid: 10 belangrijkste knelpunten en aanbevelingen bij crisisorganisaties

27 januari 2025

In opdracht van het programma Klimaatveiligheid van het NIPV heeft kennisinstituut Deltares 10 knelpunten en 10 aanbevelingen geïdentificeerd in de (bovenregionale) samenwerking van crisisresponsorganisaties. De uitkomsten zijn opgehaald in 4 workshops waaraan werd deelgenomen door een groot aantal veiligheidsregio’s en ministeries. En door organisaties als de politie, Rode Kruis, Rijkswaterstaat, RIVM, KNMI, KPN, Koninklijke Landmacht en Alliander.

Rolwolk met onweer
Foto: Shutterstock.

Inzichten op basis van crises met hitte, droogte, wateroverlast en stormvloed

In de workshops hebben de deelnemers gereflecteerd op 4 verschillende klimaatgerelateerde risico’s: hitte, droogte, wateroverlast en stormvloed. De waardevolle inzichten die zijn opgedaan hebben geleid tot 10 knelpunten en 10 aanbevelingen. 

Enkele knelpunten:

  • Complexe, meervoudige crises leiden tot nieuwe uitdagingen
    Deze crises zijn sterk anders dan de traditionele flitscrises waarmee de responsorganisaties nu de meeste ervaring hebben. Ze vergen een langdurige inzetbaarheid, maar ook het acuut kunnen schakelen als er tijdens de langdurige crisis een flitscrisis optreedt.

  • Capaciteitsuitdagingen tijdens complexe en grootschalige crises
    In langdurige/meervoudige/complexe grootschalige crises kan capaciteitsvermindering optreden doordat er te weinig inzetbaar personeel is om op meerdere plekken tegelijk te opereren. Daar komt bovenop dat hulpverleners zelf ook vermoeid raken of getroffen kunnen worden door de ramp.

  • Taal- en procedureverschillen
    Binnen elke kolom zijn er andere procedures, termen en verantwoordelijkheden. Kolommen en domeinen zijn daarin nog niet altijd goed op elkaar afgestemd of zijn zich nog niet altijd volledig bewust van de verschillen in de andere kolommen.
  • Onderlinge verwachtingen en behoefte aan besluitvorming en coördinatie
    Partijen blijken onderlinge verwachtingen van elkaar te hebben die niet altijd haalbaar, realistisch en getoetst zijn. In alle workshops werd behoefte uitgesproken aan duidelijke besluitvormingsstructuren. Tegelijkertijd werd ook benoemd dat de crisisrespons in Nederland een afstemcultuur is waarbij de oplossing daarbinnen gevonden dient te worden.

Programmamanager Klimaatveiligheid Charlotte van Ruijven: “De notitie toont dat we met elkaar in staat zijn om blinde vlekken en knelpunten inzichtelijk te maken. Ik kijk dan ook zeer positief terug op de  workshops. Met veel betrokkenheid en gedrevenheid hebben tal van partijen bijgedragen aan een levendige dialoog. Inzicht is een eerste stap om de weerbaarheid te vergroten.”

Programma Klimaatveiligheid: voor een veilige en weerbare samenleving

Het programma Klimaatveiligheid heeft tot doel om (beter) zicht te krijgen op de mogelijkheden en onmogelijkheden voor een veilige en weerbare samenleving bij klimaatverandering nu en in de toekomst. Hiervoor wordt geïnvesteerd in onderzoek en kennisontwikkeling, professionalisering, samenwerking en netwerkvorming. Het programma is een samenwerking tussen de veiligheidsregio’s, NIPV, ministerie van Justitie en Veiligheid en KNMI.

Lees het rapport