De vraagstukken voor de brandweer in 2030

12 oktober 2022

De wereld verandert razendsnel. Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Hoe ziet de Nederlandse samenleving er in 2030 uit? Wat betekent dit voor de rol en de taken van de brandweer? Dat onderzocht het lectoraat Brandweerkunde van NIPV in opdracht van de Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio (RCDV). Met de kennis en inzichten uit het onderzoek kan de RCDV haar strategische agenda voor de komende jaren opstellen.

Hans Hazebroek, senior onderzoeker, was de projectleider van het omvangrijke project. “De expliciete opdracht van de RCDV was om van buiten naar binnen te kijken en een gedragen toekomstverkenning op te leveren waarin de brandweer zich kan herkennen. Naast literatuuronderzoek hebben we daarom twee grote events georganiseerd volgens de methode van de Future Search en zijn de vakraden aangesloten. Verder hebben we mensen van binnen en buiten de brandweer geïnterviewd. Vervolgens hebben we alle opgehaalde inzichten geanalyseerd, geprioriteerd en geclusterd. Zo zijn we uitgekomen op 7 perspectieven, in het rapport ‘samenlevingen’ genoemd, en op 5 overkoepelende strategische vraagstukken voor de brandweer.”

Herkenbaar rapport

“Ik ben buitengewoon trots op het rapport dat er nu ligt”, vertelt Petra de Kam, voorzitter van de Stuurgroep Toekomstverkenning brandweer namens Brandweer Nederland. “Ondanks de coronabeperkingen is het ons gelukt om meerdere malen met grote groepen mensen van binnen én buiten de brandweer naar de toekomst te kijken. Dat is belangrijk omdat – zoals het rapport laat zien – een toekomstverkenning geen wiskundig proces is waar een bepaalde concrete uitkomst uit rolt. Alle deelnemers hebben de ruimte en vrijheid gekregen om elkaar aan te vullen en de toekomstvisie van de brandweer te verrijken. Op deze manier hebben we een rapport gekregen waarin iedereen zich kan herkennen. Het is echt een rapport van ons samen geworden.”

Strategische agenda

Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Ik ben blij dat we dit onderzoek voor de RCDV hebben mogen doen. Het was een heel interessante exercitie om opnieuw naar de toekomst van de brandweer te kijken en daaraan strategische thema’s te verbinden. Dit onderzoek is niet alleen het uitgangspunt voor de RCDV voor het opstellen van haar strategische agenda. Voor ons vormt het de basis voor de strategische onderzoeksagenda voor de komende jaren.”


Vijf strategische vraagstukken

De 5 strategische vraagstukken voor de brandweer zijn:

  • Moet de maatschappelijke opgave van de brandweer worden verbreed naar 1) grootschaliger incidenten en 2) het inzetten van daadkracht, netwerk en middelen bij crises met behoud van lokale inbedding?
  • In welke netwerken en op welk niveau is samenwerking gewenst en hoe kan dit het beste flexibel worden georganiseerd?
  • Hoe organiseer je flexibiliteit, wendbaarheid en veerkracht binnen de brandweer? Let wel: organisatie én mens! Wil de brandweer een rol spelen in het organiseren van flexibiliteit en veerkracht binnen de samenleving en zo ja hoe?
  • Hoe zorg je ervoor dat de brandweer voortdurend inhoudelijke kennis opdoet, deelt en innoveert om mee te komen met de 7 gevonden trends?
  • Hoe beweegt de brandweer qua werkgeverschap en leiderschap? Hoe breng je mens en werk in balans in de organisatie en in de ontwikkelingen die de organisatie zal doormaken?

Lees het rapport en de interactieve samenvatting

Download de documenten op de onderzoekspagina Toekomstverkenning Brandweer.


Bekijk ook: Toekomstverkenning crisisbeheersing

Behalve voor de brandweer wordt een soortgelijke toekomstverkenning voor het vakgebied crisisbeheersing uitgevoerd. Zie voor meer informatie Toekomstverkenning Crisisbeheersing.

Lees ook

20-11-2025
Samen leren en innoveren over extreme natuurbranden

Zo’n 50 experts uit 10 landen kwamen afgelopen maand naar Wageningen om zich 3 dagen lang onder te dompelen in extreem brandgedrag bij natuurbranden.

20-11-2025
Release LCMS 2025 Q4 – Operationele omgeving 

Volg de voortgang van de release op de Operationele omgeving op 25 november via het liveblog.

19-11-2025
Met de TGV nog veiliger inloggen op informatiesystemen voor crisisbeheersing en brandweerzorg 

Diverse informatiesystemen zijn in de afgelopen maanden gekoppeld aan de Toegangsservice Gezamenlijke Voorzieningen (TGV).

18-11-2025
Op weg naar een samenwerkingsverband van opleidingsinstituten

Uit een onderzoek van het programma blijkt dat veiligheidsregio’s en opleidingsinstituten vinden dat zij beter kunnen en moeten samenwerken in een zogenoemde alliantie. De tijd is echter niet rijp voor één landelijk instituut.

17-11-2025
Van waterland naar klimaatland: adaptief denken als tweede natuur

Jeroen Renes van het ministerie van J&V heeft één heldere missie: zo goed mogelijk de veiligheidsregio’s – en daarmee Nederland – faciliteren zodat ze klaar staan voor de risico’s van morgen.

17-11-2025
Meer aandacht voor actuele ontwikkelingen in herziene leergang Ploegchef 

De vernieuwde leergang sluit beter aan op landelijke wensen en actuele ontwikkelingen. Vanaf januari 2026 is de opleiding beschikbaar in Canvas en ook te volgen bij de roi’s.

17-11-2025
Vernieuwde post-hbo-opleiding Fire Safety Engineering van start in 2026

De opleiding is bedoeld voor onder meer brandveiligheidsadviseurs, preventiemedewerkers, brandonderzoekers, bouw- en woningtoezichthouders en vergunningverleners

17-11-2025
Crisis tutorial: “betrouwbare crisisinformatie vind je niet via Google”

De app Crisis tutorial helpt crisisprofessionals om tijdens én voorafgaand aan een crisis snel en betrouwbaar informatie te vinden met AI.

17-11-2025
Herziene leergang Brandonderzoek laat brandweer en politie sámen onderzoeken

De herziening levert op wat is beoogd: méér praktijk en een volwaardig examen met diploma als resultaat.