“De eilanden zijn zo klein dat crisispartners praktisch naast elkaar wonen. Je kan niet zomaar iets wat hier werkt en hoe wij het gewend zijn, kopiëren en plakken”

13 maart 2024

Jeroen Steijsiger bracht als adviseur Netcentrisch werken een bezoek aan de eilanden Saba en Sint-Eustatius. Hij vertelt hoe de samenwerking met deze eilanden tot stand is gekomen en hoe zij geleerd hebben om te werken met LCMS en om te gaan met de netcentrische manier van werken.

Jeroen Steijsiger op Saba
Jeroen Steijsiger op Saba.

“Op Saba bevind je je met z’n allen midden in de zee, de community is daardoor veel hechter en sterker dan we in Nederland gewend zijn. Het eiland is zo klein dat crisispartners praktisch naast elkaar wonen. Je kan daarom niet zomaar iets wat hier werkt en hoe wij het gewend zijn, kopiëren en plakken.”

“De eilanden vormen samen met Bonaire de BES-eilanden en sluiten aan op onze Landelijke Voorziening Crisisbeheersing (LVCb). Daarom trainde ik samen met een collega van het LOCC-KCR2 de toekomstige informatiemanagers in de Netcentrische werkwijze en het gebruik van het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS).”

“Normaal gesproken zetten we alles eerst op papier, en dán gaan we trainen en oefenen. Maar nu draaiden we het om: al doende onderzochten we samen met de lokale collega’s de meerwaarde van de Netcentrische werkwijze en het LCMS. Die blijkt er bij een middelgrote brand of een groot ongeluk niet echt te zijn. In dat geval weet men de ander namelijk wel te vinden: iedereen kent elkaar en de communicatielijnen zijn kort en sterk. Zo hebben ze op Saba Whatsappgroepen waar alle bewoners, de crisisdiensten en de gezaghebber inzitten.”

“Maar bij een langdurige en complexe crisis is die meerwaarde er zeker wel. Denk aan een situatie als een pandemie of een orkaan, waarin veel afstemming nodig is tussen de eilanden onderling en met diensten buiten het eiland. Want als er op dit moment iets gebeurt op één van de BES-eilanden staat heel Nederland op scherp. Iedereen wil helpen: J&V, defensie, noem maar op. En dan regent het belletjes en mailtjes vanuit Den Haag: wat is er aan de hand en wat hebben jullie nodig? Als je netcentrisch samenwerkt hoeft dit niet meer: alle informatie komt dan geordend, eenduidig en goed leesbaar samen in een gedeeld situatiebeeld. Het telefoon- en mailverkeer vermindert en de bijstand vanuit Nederland komt gemakkelijker op gang.”

“We gaan nu onderzoeken hoe we netcentrisch samenwerken kunnen onderbrengen in de bestaande crisisstructuren van de BES-eilanden. Daarbij zal de uitwerking voor Bonaire waarschijnlijk weer anders zijn: het is een veel groter eiland, dat bovendien zo’n 800 km zuidelijker ligt. De volgende stap is de operationele uitwerking. Door direct te oefenen, hebben we hierop een voorsprong genomen. De informatiemanagers zijn uitgerust om samen te werken via de LVCb. En nog belangrijker: men ziet de meerwaarde daarvan op hun eigen al aanwezige communicatielijnen. Na de uitwerking kunnen we meteen beginnen.”

“Wat ik persoonlijk meeneem is mijn bewondering voor de veerkracht en de flexibiliteit van de eilandbewoners. Je bent noodgedwongen praktischer: mensen hebben meerdere petten op en schakelen tijdens een crisis tussen die verschillende rollen. De overheid is daar veel kleiner en datzelfde geldt voor de capaciteit. Je moet het écht met elkaar doen.”