Uniek ingekleurd boek Jan van der Heijden tentoongesteld
20 juni 2023
Uitgave uit 1735 laat het nieuwe blussen vanaf het laatste kwart van de zeventiende eeuw op prachtig ingekleurde platen zien.
Vanaf vrijdag 16 juni ligt er een bijzonder exemplaar op de foyer bij het NIPV in Arnhem: een uniek ingekleurd boek van Jan van der Heijden. Dit boek zal enige tijd bij ons te zien zijn. Loop er zeker eens langs en bekijk de gekleurde prent goed. Leuk om te weten: bij de letter ‘B’, op de prent ziet u een hond met een jongetje… Van der Heijden heeft zichzelf erin getekend. Die brand was namelijk de eerste brand die hij zag als 15-jarig jongetje!
Stamvader goed georganiseerde brandweer
Algemeen directeur IJle Stelstra: “De kwetsbare rol die elke hulpverlener door de eeuwen heen heeft moeten aannemen, is onveranderd. De veerkracht die van hen gevraagd wordt, is onverminderd. Maar de middelen die we hun kunnen bieden, zijn wel veranderd. Om iedere professional, iedere hulpverlener, iedere vrijwilliger te beschermen waar we kunnen om het werk te kunnen doen. Jan van der Heijden was de Da Vinci van het Noorden: hij verdient een zichtbare plek in onze geschiedenis.”
Naast het feit dat Van der Heijden werd gezien als de Da Vinci van het Noorden is hij ook de stamvader van een goed georganiseerde brandweer in Nederland: de zogeheten slangbrandspuiten zijn door hem ontworpen. Samen met zijn broer Nicolaas en zijn zoon Jan ontwikkelde hij een brandspuit die werd gevoed met een aparte pomp met een slang. Hierdoor kon daadwerkelijk worden geblust met een slang en kon de binnenaanval worden ingezet.
Innovatie door de eeuwen heen
Voor de productie van deze zogeheten slangbrandspuiten richtten ze een fabriek op. De innovatie voor de brandweer was met de komst van deze spuiten een feit; het betekende het einde van het tijdperk van de emmers met water. Het stelde de brandweer vanaf dat moment in staat om veiliger te werken. In 1690 en in 1735 gaf Jan van der Heyden mooi geïllustreerde boeken uit over de werking en effectiviteit van zijn brandspuiten.
Stichting Korpora, Erfgoed Publieke Veiligheid, heeft in 2022 een uniek ingekleurd exemplaar van de uitgave uit 1735 kunnen verwerven. Hierin komt het nieuwe blussen vanaf het laatste kwart van de zeventiende eeuw op de prachtige gekleurde platen bijna tot leven. Dit boek is nu dus tijdelijk bij het NIPV tentoongesteld.