\r\n \n\n
\u201cHet was niet dat Nederland al wekenlang gebukt ging onder een slechte zomer,\u201d zo blikt Smallenbroek terug op die periode. \u201cOp een gegeven moment ging het in Duitsland, Walloni\u00eb en Zuid-Nederland regenen. En die regenbui bleef hangen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat wij dachten dat dit beperkt zou blijven tot Duitsland. Niemand hield voor mogelijk dat het zo uit de hand zou kunnen lopen.\u201d<\/p>\n\n\n\n
\u201cToch moeten we deze crisis in perspectief zien. Wij hebben veiligheidsregio\u2019s die goed functioneren. Onze Maaswerken hebben ervoor gezorgd dat de ramp beperkt is gebleven tot veel overlast voor de bewoners, maar in Nederland zijn gelukkig geen doden gevallen. Natuurlijk heeft het heel veel schade opgeleverd, maar er is van deze crisis ook veel geleerd. Uiteindelijk is het relatief goed afgelopen aan de Nederlandse kant.\u201d<\/p>\n\n\n\n
Bewustwording met stip op nummer \u00e9\u00e9n <\/h2>\n\n\n\n Smallenbroek betwijfelt of de crisis in Limburg \u00fcberhaupt te voorkomen was geweest. \u201cDe conclusie na veel onderzoek is dat deze onvermijdelijk was. Alles wat gedaan kan worden om het water meer geleidelijk naar beneden te laten stromen, is wel ongeveer gedaan. De enige optie is om een heel grote buis onder Valkenburg te boren, maar dat is niet realistisch. Als deze regenbom, zoals wij dat noemen, ergens anders was gevallen, was het ook misgegaan. Deltares heeft simulaties gemaakt en daarin kun je zien dat als deze regenbui op Utrecht of Den Haag was gevallen, de hele binnenstad onder water was gelopen. Dit kan overal gebeuren.\u201d<\/p>\n\n\n\n
\u201cMet stip op nummer \u00e9\u00e9n staat bewustwording van burgers, bedrijven en overheden,\u201d zegt Smallenbroek over de lessen die er zijn geleerd. \u201cBewustwording over waar je een ziekenhuis neerzet bijvoorbeeld, of waar je je huis koopt en hoe je daar dan mee omgaat. Op een overstromingsgevoelige plek is het bijvoorbeeld niet zo verstandig om parket aan te leggen. Dat was vroeger niet anders. De boerderijen die zo nu en dan onderliepen, hadden niet voor niets plavuizen. Eigenlijk moeten we weer een beetje terug naar vroeger. Toen waren mensen zich veel meer bewust van waar ze woonden en wat dat betekende. Dat moet tussen de oren komen van bestuurders, van bedrijven, maar wat ons betreft ook van alle inwoners.\u201d<\/p>\n\n\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n<\/div>\r\n\r\n\r\n\n\n\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n \n\n
<\/figure>\n\n\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n<\/div>\r\n\r\n\r\n\n\n\r\n\r\n
\r\n
\r\n
\r\n \n\n
Waterschappen als familie<\/h2>\n\n\n\n Daarnaast leerde Smallenbroek nog meer. \u201cIn de communicatie met de inwoners van Limburg bijvoorbeeld: die maken echt geen verschil tussen een dijkgraaf, een voorzitter van een veiligheidsregio of de burgemeester van een getroffen dorp of stad. Voor hen is het allemaal overheid. En ook op uitvoerend niveau: mensen staan allemaal onder hoogspanning en slapen weinig. Dan moet je iemand hebben die zijn hoofd koel houdt en die kan zeggen: \u2018Jij bent onmisbaar en toch ga jij nu naar huis om te slapen.\u2019 Of: \u2018De komende zes uur heb jij de regie, ik ga nu naar huis.\u2019 Verder wordt er natuurlijk ge\u00efmproviseerd. Zo zijn er bijvoorbeeld waterschappen uit andere delen van het land met hun spullen naar Limburg gaan rijden.\u201d<\/p>\n\n\n\n
\u201cDan blijkt dat die waterschappen een soort familie zijn. Bijna ontroerend is dat. Tegelijk is het dan wel de taak, ook van de Unie, om dat in goede banen te leiden. Want bij een crisis moet je niet aanbodgestuurd maar vraaggestuurd werken. Je wilt geen ongewenste mensen in je crisisgebied hebben. Die rolvastheid geldt overigens ook op bestuurlijk niveau. Wie gaat er bijvoorbeeld over evacueren? Zelfs op het hoogste niveau was daar onduidelijkheid over. Daar is wel van geleerd.\u201d<\/p>\n\n\n\n
De tragiek van de vanzelfsprekendheid<\/h2>\n\n\n\n Smallenbroek wil benadrukken dat \u2018hoe mis het ging\u2019 relatief is. \u201cEr zijn met name dingen ook heel goed gegaan. Anders dan in Duitsland en Walloni\u00eb is het bij een overstroming met veel overlast gebleven. Het was op een gegeven moment gevaarlijk in Valkenburg, maar ook daar zijn geen slachtoffers gevallen. Ik maak een verschil tussen een gevaarlijke overstroming en een overstroming met overlast. Wij zijn in Nederland terecht kritisch, maar het is ook een soort mode om tegen de overheid aan te schoppen. Dat is ook een beetje de tragiek van waterschappen.\u201d<\/p>\n\n\n\n
Graag legt hij uit hoe die tragiek in elkaar zit. \u201cMensen zijn dingen die goed gaan als vanzelfsprekend gaan beschouwen. Na de Watersnoodramp van 1953 hebben we niet alleen lessen getrokken op het gebied van fysiek beheer, maar ook als het gaat om governance. Dat is minder zichtbaar, maar niet te onderschatten. In 1953 waren er ruim 2500 waterschappen. Elke polder had zo ongeveer zijn eigen waterschap. Historisch zo gegroeid, allemaal heel verklaarbaar. Een van de oorzaken waarom het in 1953 zo verschrikkelijk uit de hand is gelopen, is dat de dijken niet op orde waren en dat er veel te veel verantwoordelijkheden niet helder waren. Niemand voelde zich verantwoordelijk voor het geheel. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat we van 2500 waterschappen naar 21 waterschappen zijn gegaan.\u201d<\/p>\n\n\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n<\/div>\r\n\r\n\r\n\n\n\r\n
\r\n
\r\n
\r\n
\r\n \n\n
<\/figure>\n\n\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n <\/div>\r\n<\/div>\r\n\r\n\r\n\n\n\r\n