Bijscholing Omgevingswet van start

31 januari 2022

In januari is de bijscholing van specialisten industriële veiligheid van start gegaan met de eerste cursusgroep ‘Veiligheidsregio’s en milieubelastende activiteiten’. De tweedaagse cursus brengt medewerkers van de veiligheidsregio’s up to date met hun nieuwe advies- en toezichttaken onder de Omgevingswet. In totaal staan voor het eerste kwartaal zes lesgroepen gepland. Vanwege de coronamaatregelen moest de voor fysiek onderwijs ontwikkelde cursus op het laatste moment worden omgebouwd naar een online lesvorm. Dat maakte de cursus volgens LEC-coördinator Chantal Torn-Wintjens wel ‘pittig’. 

“Het was voor docenten Karin Eshuis en Harry Killaars een flinke opgave om in korte tijd te schakelen naar digitaal onderwijs. Zij hebben de cursus gegeven vanuit de brandweerkazerne in Spijkenisse waar sinds kort het leslokaal is ingericht voor online lesgeven, zodat de geplande cursusdagen konden doorgaan. De eerste twee lesdagen zijn door de cursisten positief ontvangen, vooral de praktijkcases en scenario’s in de werkopdrachten. Wel was het voor veel mensen een opgave om de aandacht goed vast te houden. Online onderwijs volgen is best intensief, vooral als er veel juridisch-theoretische content in zit, zoals bij de bijscholing op de Omgevingswet.”

De praktijkcasussen sloten volgens Chantal goed aan op de bredere benadering van industriële veiligheid onder de vlag van de Omgevingswet. Zo had één casus betrekking op een tankstation, dat een wezenlijk andere bedrijvencategorie is dan waarmee de veiligheidsregio’s zich in de uitvoering van hun Brzo-taken doorgaans bezighouden. Ook met het benoemen van risico’s in termen van ‘milieubelastende activiteiten’ in plaats van ‘inrichtingen’ bereidt de bijscholingscursus de SIV’ers voor op hun nieuwe werkpraktijk.

Interesse bedrijfsleven

Chantal: “Er is ook vanuit het bedrijfsleven interesse om de bijscholingscursus te volgen. Diverse bedrijven hebben gevraagd of zij bij de cursus konden aanhaken. We kiezen er in deze fase echter bewust voor om eerst de specialisten industriële veiligheid van de veiligheidsregio’s op vlieghoogte te brengen, zodat zij goed zijn ingespeeld op de nieuwe juridische kaders en hun nieuwe adviesrol die de Omgevingswet voor hen met zich meebrengt. Voor toekomstige nieuwe instromers in het taakveld industriële veiligheid maakt de cursus deel uit van de reguliere leergang specialist industriële veiligheid. Overigens onderzoeken we nog of we in een eventuele tweede serie bijscholingscursussen ook vertegenwoordigers van de industrie kunnen laten meedoen.”

Vertaalslag

Johan Kloppenburg, specialist risico’s en veiligheid bij Veiligheidsregio IJsselland, volgde de eerste cursus in januari. Hij vindt de bijscholing een waardevolle aanvulling op zijn kennis, vanwege de nieuwe benadering van bedrijven onder de vlag van de Omgevingswet. “Vanwege mijn eigen werkpraktijk als adviseur en toezichthouder op Seveso- en Bevi-inrichtingen, heb ik in de loop der jaren al de nodige cursussen en trainingen gevolgd om kennis en kunde op te bouwen. Het belang van deze bijscholing zit in de vertaalslag van de theoretische kaders van de Omgevingswet naar toepassing in de praktijk. De werkopdrachten met praktijkcases waren zeer nuttig om te ervaren hoe je de nieuwe regelgeving in de praktijk kan toepassen.”

Een belangrijke wijziging is volgens Johan dat bij advisering en toezicht niet langer wordt gekeken naar het bedrijf als ‘inrichting’, maar meer gericht naar de te vergunnen of vergunde milieubelastende activiteit. “De cursus bood een goede houvast voor hoe je dat kan doen en op welke aspecten je bij een bedrijf moet inzoomen. Zoals de kans op escalatie door domino-effecten bij een calamiteit. Die benadering hebben we in de cursus via werkopdrachten met verschillende praktijksituaties geoefend. De voorbeeldsituaties sloten goed aan bij mijn dagelijkse werkzaamheden rond advisering en toezicht op bijvoorbeeld PGS 15-loodsen.”

Johan wil de organisatoren en docenten een compliment maken voor de wijze waarop op het laatste moment de cursus is aangepast aan de actuele coronasituatie en online werd gegeven. “Dat hebben ze heel snel en soepel gedaan. Het gevolg was wel dat het voor de cursisten intensiever was om de inhoud te volgen, want er zit veel juridische content in over het wettelijk kader en het tempo lag hoog. Het is ook lastiger om via een beeldscherm in groepjes gezamenlijk met de werkopdrachten bezig te zijn. Als je fysiek samen rond de tafel zit, is het toch gemakkelijker om de casus te bespreken en ideeën en visies te delen. Ook was tijdens de eerste cursusdag de tijd voor de werkopdrachten aan de krappe kant. De tweede dag was hiervoor meer ruimte. Ik heb de cursus ervaren als een goede mix tussen theorie en praktijkopdrachten, met relevante content die direct toepasbaar is in mijn praktijk als adviseur en toezichthouder.”

Navigeren in de wet

Die ervaring heeft ook Erric Vorstman, senior toezichthouder industriële veiligheid bij Veiligheidsregio Groningen. Hij heeft in zijn carrière al veel zien veranderen en heeft de oude ‘Hinderwet’ nog meegemaakt. “Wettelijke kaders en regelgeving veranderen in de tijd, dus moet je regelmatig investeren in kennis en bijscholing om die nieuwe kaders goed te kunnen toepassen. Zo ook nu met de komst van de Omgevingswet. De cursus is vooral nuttig als tool om goed te leren navigeren in de Omgevingswet. Waar vind je de wettelijke kaders om je adviezen of inspectierapporten goed mee te onderbouwen? Goed inlezen in de wet is essentieel nu honderden amvb’s uit de wet milieubeheer in nieuwe centrale regelgeving zijn ondergebracht.”

Erric vindt dat de cursus een goede houvast biedt in de voorbereiding op het nieuwe takenpakket, waarin het vakgebied industriële veiligheid nadrukkelijk een stap naar de voorkant doet. Proactie met goed onderbouwde adviezen, op basis van scenarioanalyses. “Onder de Omgevingswet gaan onze taken verder dan in de oude situatie. Er zijn meer bedrijfscategorieën waar we iets van mogen vinden, niet alleen Brzo- of Bevi-inrichtingen. Bovendien moeten we vanuit onze vakkennis nadenken over uiteenlopende aspecten, zoals de zelfredzaamheid van kwetsbare personen in de omgeving van industrie. Hoe ga je daarmee om in geval van een incident? Als je die scenario’s uitwerkt, kun je het bevoegd gezag voorzien van goed onderbouwde adviezen voor proactieve en preventieve maatregelen als input voor de vergunningverlening. Er wordt een actievere houding van ons verwacht in de advisering over milieubelastende activiteiten en hun effecten op veiligheid en gezondheid.”

Erric Vorstman vindt de cursus ‘goed te doen’. Wel pittig op inhoud en omvang van de theoretische lesstof, maar met herkenbare praktijkcases. “Je moet goed je hoofd erbij houden. Dat de cursus online werd aangeboden vond ik niet zo’n bezwaar. In mijn reguliere werk rond risicobeheersing en industriële veiligheid ben ik al ruim twee jaar gewend aan digitale overlegvormen en kennisdeling. Een zeer nuttige cursus dus, kort samengevat. Maar met alleen bijscholing ben je er nog niet. Nu moeten we ook onze werkorganisatie nog aanpassen op de nieuwe wettelijke kaders.”